- GENEL AÇIKLAMALAR ve KORUNAN HUKUKSAL YARAR:
Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunma suçu ve cezası, Türk Ceza Kanunu’muzun topluma karşı suçlar kenar başlıklı üçüncü kısmın; ‘Kamu Güvenine Karşı Suçlar’ kenar başlıklı dördüncü bölümünde ‘Parada Sahtecilik, Kıymetli Damgada Sahtecilik, Mühürde Sahtecilik, Resmi Belgede Sahtecilik, Özel Belgede Sahtecilik, Açığa İmzanın Kötüye Kullanılması’ suçları ile birlikte düzenlenmiştir. Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunma suçu yapısı itibari ile icrai faaliyetlerle işlenebilmektedir. Bir suçun ihmali davranışlarla da işlenebilmesi için kanunda açık ve seçik olarak bu hususta bir düzenleme olması gerekmektedir. Kanun koyucu resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunma suçu bakımından böyle bir düzenleme yoluna gitmemiştir.
Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunma suçunun cezası üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezasıdır.
- SUÇUN MADDİ UNSURLARI (Fail, Mağdur, Fiil, Netice, Nedensellik Bağı)
- Fail ve Mağdur:
Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunma suçunun faili herkes olabilir.
Eğer gerçeğe aykırı beyanda bulunan kişi hukuka aykırı olarak başlatılmış bir soruşturma kapsamında ve tanık dinlemeye yetkili kişi veya kurul önünde tanıklık yapmışsa bu halde resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunma suçundan değil; ‘yalan tanıklık suçundan’ cezalandırılması gerekmektedir. Ayrıca eğer bir kamu görevlisi, düzenlemeye yetkili olduğu bir belgeyi gerçeğe aykırı olarak düzenlerse, resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunma suçu değil; resmi belgede sahtecilik suçu oluşacaktır.
- Fiil, Netice, Nedensellik Bağı:
Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan – Madde 206:
(1) Bir resmi belgeyi düzenlemek yetkisine sahip olan kamu görevlisine yalan beyanda bulunan kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunma suçu, resmi belgeyi düzenlemekle görevli kamu görevlisine gerçeğe aykırı beyanda bulunulması ile oluşur.
Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunma suçu için resmi belge düzenlemeye yetkili kamu görevlisinin bulunması ve de en geç kamu görevlisince belgenin düzenlendiği ana kadar bulunulacak yalan beyan gereklidir.
Resmi belgenin düzenlenmesinde bulunulacak beyan, yazılı veya sözlü olabilir. Failin en başta doğru beyanda bulunması ancak sonradan beyanın gerçeğe aykırı hale gelmesi halinde resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunma suçu oluşmayacaktır.
Kamu görevlisinin, herhangi bir belge düzenlemeksizin sorduğu sorulara verilecek gerçeğe aykırı türden beyanların varlığı halinde resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunma suçu oluşmayacaktır. Zira bu suç ancak resmi bir belgenin düzenlenmesi anında işlenmesi gerekmektedir.
Belgeyi düzenleyen kamu görevlisi, fail tarafından sunulan beyanın gerçeğe uygunluğunu araştırma yükümlülüğü altında ise resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunma suçu oluşmayacaktır. Bir başka ifade ile beyanın doğruluğu kamu görevlisince araştırma yükümlülüğü altındaysa ve bu araştırma sonucunda bildirimin gerçeğe uygun olmadığı belirlenirse kişinin beyanına itibar edilmeyeceğinden ve kişinin beyanını içere belge, ispat aracı olarak kullanılamayacağından resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunma suçu oluşmayacaktır.
- SUÇUN MANEVİ UNSURLARI (Kast, Olası Kast, Bilinçli Taksir, Taksir)
- Kast, Olası Kast, Bilinçli Taksir, Taksir:
Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunma suçu genel kast ile işlenebilen bir suç tipidir. Fail, sunmuş olduğu beyanın gerçek dışı olduğunu ve de bu beyanı kamu görevlisine yaptığını bilmelidir.
SUÇUN ÖZELLİK ARZ EDEN DİĞER HUSUSLARI (Teşebbüs, İçtima, İştirak)
- Hukuka Uygunluk Sebepleri, Teşebbüs, İçtima, İştirak:
Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunma suçu, failin yalan beyanlarını yazılı veya sözlü olarak kamu görevlisine sunması ile tamamlanır. Suçun tamamlanması için kamu görevlisinin yalan beyanları resmi belgeye geçirmesi beklenmez.
Failin yalan beyanlarını bildiği halde belgeyi düzenleyen kamu görevlisi, yalan beyanda bulunma suçuna iştirak etmiş olur. Ancak bu konuda fikir birlikteliği yoktur. Zira resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunma suçuna iştirakin mümkün olmadığı ve dolayısıyla failin ve kamu görevlisinin TCK 204. Madde, 2. Fıkra’ da düzenlenen resmi belgede fikri sahtecilik suçunun oluştuğu görüşünü paylaşanlar da vardır.
- RESMİ BELGENİN DÜZENLENMESİNDE YALAN BEYANDA BULUNMA SUÇU İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
- Y21.CD, 2.2.2016, E.2015/5706, K. 2016/703
- Resmi Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyanda Bulunma Suçu
- TCK 206. Madde
“Somut olayda ise; sanığın Nüfus Müdürlüğüne ikametgah adresi olarak bildirdiği yerdeki evi kiralamış olduğunun dosya kapsamından anlaşılmış olması karşısında, gerçek dışı beyan söz konusu olmayacağı gibi, evin olay tarihi itibariyle boş olmasının da beyanın gerçekliğini etkilemeyeceği cihetle, sanık hakkında herhangi bir suçu oluşturmayan eylemi nedeniyle beraate hükmedilmesi gerekirken, yazılı şekilde unsurları oluşmayan resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan suçundan mahkumiyet hükmü kurulmuş olması”, (Y21.CD, 2.2.2016, E.2015/5706, K. 2016/703)
- Y11.CD, 13.1.2016, E. 2014/16045, K. 2016/396
- Resmi Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyanda Bulunma Suçu
- TCK 206. Madde
“Suç tarihinde sanığın kendisini Suriye’den göç eden Ö. E. A. olarak tanıtıp Gaziantep Tıp Fakültesi’nin resmi kayıtlarında bu isimle işlem yaptırmak sureti ile resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan suçunu işlediği iddiasıyla açılan kamu davasında; suç tarihi itibariyle hastane yetkililerinin Suriyeli sığınmacıların beyan ettikleri isimdeki kişi olup olmadığını denetleme görevinin bulunup bulunmadığı, kamplarda veya emniyette kayıt olma şartının aranıp aranmadığı araştırılarak, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması”, (Y11.CD, 13.1.2016, E. 2014/16045, K. 2016/396)
- Y21.CD, 24.2.2016, E. 2015/10931, K.2016/1621
- Resmi Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyanda Bulunma Suçu
- TCK 206. Madde
“SSÇ …’ın, hakkında kurulan hükmün açıklanmasının geri bırakılan diğer SSÇ…’in Cumhuriyet savcısından aldığı ziyaretçi izin belgesi ile kendisini … olarak tanıtıp üzerinde İlayda’nın fotoğrafının bulunduğu ve bu isme göre düzenlenmiş öğrenci kimlik kartını kullanarak cezaevinde yatmakta olan arkadaşını ziyaret etmekten ibaret eyleminde, cezaevine ziyarete gelen kişilerin ibraz ettiği belgedeki kişi olup olmadığını denetleme görevinin cezaevi yetkililerinin görevi olduğu, ziyaretçi izin belgesi ve üzerinde kendi fotoğrafını taşımayan öğrenci kimlik belgesini kullanan SSÇ …’nin bu kişi olup olmadığının basit bir araştırma ile tespit edilebileceği, bu suretle yüklenen suçun unsurları itibariyle oluşmadığı gözetilmeden yazılı şekilde mahkumiyet kararı verilmesi”, (Y21.CD, 24.2.2016, E. 2015/10931, K.2016/1621)
- Y4.CD, 27.9.2012, E.2011/16353,K.2012/18822
- Resmi Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyanda Bulunma Suçu
- TCK 206. Madde
“Sanığın işlediği suç nedeniyle hakkında soruşturma ve kovuşturma yapmasını engellemek amacıyla, Yasin K. adına düzenlenmiş nüfus cüzdanını jandarma görevlilerine verildiğinin ileri sürülmesi karşısında, Yasin K.’nun gerçek kişi olup olmadığı araştırılarak; gerçek kişi olmasında TCK’nın 268. maddesi yollamasıyla 267/1.maddesine uyan iftira, hayali kişi olması halinde ise aynı Kanunun 206/1. maddesinde öngörülen yalan beyanda bulunma suçunun oluşacağı gözetilmeden, eksik kovuşturma ile yazılı biçimde hüküm kurulması yasaya aykırıdır.”, (Y4.CD, 27.9.2012, E.2011/16353,K.2012/18822)
- Y11.CD,11.10.2018, E.2016/12074, K.2018/7896
“Somut olayda; sanığın 1.02.2011 tarihinde 0.65 promil alkollü olarak araç kullanması sebebiyle trafik polislerince durdurulan ve görevlilere … adına düzenlenmiş sahte sürücü belgesini ibraz ederek, 11.02.2011 tarihli trafik idari para cezası karar tutanağı ve sürücü belgesi geri alma tutanağının müşteki adına düzenlenmesine sebep olmaktan ibaret eylemlerinin, zincirleme şekilde 5237 Sayılı TCK’nin 206. maddesinde düzenlenen “resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan” suçunu oluşturduğu gözetilmeden, suç vasfının tayininde yanılgıya düşülerek yazılı şekilde hüküm kurulması”, (Y11.CD,11.10.2018, E.2016/12074, K.2018/7896)
- İLETİŞİMİNİZ HALİNDE ANTORYUM HUKUK BÜROSU ve CEZA AVUKATI ÇALIŞANLARI OLARAK CEZA DOSYALARINIZDA; SORUŞTURMA AŞAMASINDAN MAHKEME SÜRECİNE KADAR HER AŞAMADA SİZİ TEMSİL ETMEYE VE HUKUKİ DESTEK ve DANIŞMANLIK HİZMETİ SUNMAYA HAZIRIZ. ANTORYUM HUKUK BÜROSU OLARAK AVUKAT-MÜVEKKİL ARASINDA KURULAN VEKALET İLİŞKİSİNİ ÖNEMSİYOR, VEKİLLE DUYULAN GÜVENİN GEREĞİNİ YERİNE GETİRMEK İSTİYORUZ.
- DETAYLI BİLGİ İÇİN İLETİŞİM:☎️ 0534-419-19-91
Resmi Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyanda Bulunma Suçu: Örnek Olaylar, Zamanaşımı, Uzlaşma ve Yargıtay Görüşleri
“TCK 206’da uzlaşma olur mu?”
“Yalan beyanın zamanaşımı ne kadar?”
Resmi belgelere verilen yalan beyanda, sürecin nasıl ilerleyeceği genellikle failin durumu, suça konu olan evrakın niteliği ve zarar olup olmadığıyla belirlenir.
Bu bölümde; en sık karşılaşılan örnek olayları, yargı kararlarını, zamanaşımı sürelerini ve uzlaşma seçeneklerini detaylı şekilde inceliyoruz.
En Sık Görülen Resmi Belge Yalan Beyan Senaryoları
- İmar Barışı Başvurusu:
Yapı kayıt belgesi almak isteyen bir vatandaş, binanın 2017 öncesi yapıldığını beyan ediyor. Ancak aslında inşaat 2018’de başlamış.
→ Tespit edilirse: TCK 206’dan işlem yapılır. Yapı kayıt belgesi iptal edilir. Hapis cezası veya para cezası uygulanabilir. - Pasaport Başvurusunda Sahte Bilgi:
Kişi pasaport alırken eğitim durumu, ikamet adresi gibi bilgileri yanlış beyan eder.
→ Eğer bu bilgiler resmi belgenin düzenlenmesinde rol oynadıysa, doğrudan ceza sorumluluğu doğar. - Derneklerde Yıllık Beyanname:
Üye sayısı, gelir-gider bilgileri gibi kritik veriler bilinçli şekilde düşük gösterilirse TCK 206 devreye girer. - Mahkemeye Sahte Tanıklık ve Dilekçe:
Bir boşanma davasında eşinin gelirini düşük gösterdiğini iddia eden taraf, sahte maaş bordrosu sunar.
→ Mahkeme kararını bu belgeye dayandırırsa, sonuç resmi evraka dayalı yalan beyan cezasına dönüşebilir.
🟨 Bu gibi dosyalarda kasıt unsuru önemlidir. Hukuki yardım almak cezai süreci yönetmekte kritik rol oynar.
🗣 “Ben sadece yanlış hatırladım” gibi savunmaların geçerliliği, beyanın niteliğine göre değişir.
TCK 206 Kapsamında Zamanaşımı ve Süreç Takvimi
| Aşama | Süre |
|---|---|
| Şikayet Hakkı (TCK 206 re’sen kovuşturma) | Süre sınırı yok |
| Dava zamanaşımı | 8 yıl |
| Ceza zamanaşımı | 10 yıl |
| HAGB veya ertelenmiş cezada denetim süresi | 5 yıl |
🕒 Suçun işlendiği tarih ile savcılığın işlem yapması arasında 8 yılı aşan süre varsa dava düşebilir.
💡 Ancak resmi evraklar genellikle dijital olarak saklandığı için, tespit süreci yıllar sonra bile gerçekleşebilir.
📢 Dikkat: Yalan beyana konu olan evrak kamu zararı oluşturduysa, kamu alacağı açısından ayrı zamanaşımı süreci işler.
TCK 206 Suçunda Uzlaşma Mümkün mü?
TCK 206, katalog suçlardan değildir.
Ancak:
- Kamu zararı oluşmadıysa
- Şikayetçi kamu kurumu uzlaşma görüşmesine katılırsa
- Fail zararı telafi etmeyi kabul ederse
👉 Uzlaşma uygulanabilir.
⚖️ Örneğin:
Dernek yıllık beyannamesinde 250.000 TL eksik gösterildi.
Fail bu rakamı telafi etti, pişmanlığını ifade etti, kamu görevlisi uzlaşmayı uygun gördü → Dosya kapanabilir.
📌 Bu tip durumlarda avukat aracılığıyla dosyaya erken müdahale edilmesi, hapis cezası alma riskini büyük ölçüde ortadan kaldırır.
Yargıtay Kararları Ne Diyor? Hangi Durumlar Suç Sayılmıyor?
🔹 Yargıtay 11. CD 2021/3072 E. – 2022/1143 K.
“…beyan nedeniyle resmi işlem yapılmamış, belge düzenlenmemişse suç oluşmaz.”
🔹 Yargıtay 8. CD 2020/1993 E. – 2021/807 K.
“…taksirle verilen hatalı bilginin cezai sorumluluğu yoktur. Kasıt şartı aranır.”
🔹 Yargıtay 9. CD 2019/12123 E. – 2020/2416 K.
“…imar affı kapsamında yapılan beyanlar kamu görevlisini yanıltıp belgeye dönüştüyse TCK 206 uygulanır.”
📘 Bu kararlar, yalan beyan suçlarında düzenleme eyleminin varlığına, beyan nedeniyle belge oluşturulup oluşturulmadığına, ve kasıt unsurunun tespitine odaklanıyor.
🚨 Ciddi Cezaları Önlemek İçin Hemen Harekete Geçin
Yalan beyan suçları, çoğu zaman önemsenmeden verilen yanlış ifadelerle başlar. Ancak bu ifadeler resmi belgeye dönüştüğünde, hukuki sorumluluk ciddi sonuçlar doğurabilir.
🔎 Dosyanızın niteliğine göre:
- Uzlaşma fırsatı olabilir
- HAGB veya para cezası gibi hafifletici süreçler mümkündür
- Zamanaşımı veya kusur tespitiyle beraat şansı oluşabilir
🎯 Sizin için en doğru yol haritasını çıkarmak üzere bir ceza avukatı ile görüşmenizi tavsiye ediyoruz.
TCK 206, 204 ve 207 Arasındaki Farklar: Hangi Madde Ne Zaman Uygulanır?
“Yalan beyan TCK 206 mı 204 mü?”
“Mahkemeye yalan beyanda bulunmak hangi maddeye girer?”
Türk Ceza Kanunu’nun 204, 206 ve 207. maddeleri resmi belgeyle ilgili suçları düzenler. Ancak aralarındaki farklar büyük önem taşır.
Doğru maddeden işlem yapılmaması, yanlış savunmaya ve haksız cezaya yol açabilir.
TCK 206: Resmi Belge Düzenlenmesinde Yalan Beyan
📌 Kritik Unsur: Yalan beyan kamu görevlisine verilmiş ve bu beyan resmi bir belgenin düzenlenmesinde kullanılmış olmalı.
Örnek:
Sigorta başvurusunda “eşim vefat etti” denilip ölüm belgesi alınması.
- Ceza: 1 yıla kadar hapis
- Uzlaşma mümkün
- HAGB veya para cezası çıkabilir
📎 Bu madde “yalan beyan” ile ilgilidir, “belgede sahtecilik” değil.
TCK 204: Resmi Belgede Sahtecilik
📌 Kritik Unsur: Belgenin doğrudan sahtelenmesi veya değiştirilmesi.
Örnek:
Mahkeme evrakında tarih değiştirmek, sahte imza atmak.
- Ceza: 2 yıldan 5 yıla kadar hapis
- Uzlaşma yok
- Kamu görevlisi işlerse ceza artar
🚫 TCK 206 ile karıştırılmamalı! Beyan değil, belge sahteciliği var.
TCK 207: Özel Belgede Sahtecilik
📌 Kritik Unsur: Kamu görevlisinin değil, özel kişilerin hazırladığı belgelerde sahtecilik.
Örnek:
Kira sözleşmesine sahte tarih atmak.
- Ceza: 1 yıldan 3 yıla kadar hapis
- HAGB mümkün
- Şikayete bağlı değildir
💡 Özel belgeler resmi işleme konu olursa TCK 204’e dönüşebilir.
Kamu Görevlisi Yalan Beyanda Bulunursa Ne Olur?
“Amirim hakkında yanlış rapor tuttum”, “memur beyanla kamu zararı oluşturdu” gibi durumlar, yalnızca TCK 206 ile sınırlı kalmaz.
🔍 Bu durumlarda şu maddeler devreye girer:
- TCK 257: Görevi kötüye kullanma
- TCK 204: Resmi belgede sahtecilik
- TCK 206: Yalan beyanla belge düzenlenmesi
📉 Ceza katsayısı artar. Disiplin suçu doğar. Memuriyetten çıkarılma riski oluşur.
🛡️ Disiplin cezasına ek olarak savcılıkta adli süreç başlar. Bu nedenle bir idari ve ceza avukatıyla birlikte savunma yürütülmelidir.
Mahkemeye Yalan Beyan: Suçun En Tehlikeli Hali
Mahkemelere sunulan beyan ve belgeler, karar sürecinde doğrudan etkili olduğu için en ciddi yaptırımlarla karşılaşılır.
🔴 Örnek Vaka:
Boşanma davasında karşı tarafın sigorta kaydı yokmuş gibi gösteren sahte belge sunulmuş.
Hakim, nafaka kararını buna göre vermiş. Sonradan belge sahte çıkınca TCK 206’ya ek olarak TCK 204 de uygulanmış.
🧨 Mahkemeye verilen yalan beyanlar şunlara yol açabilir:
- Haksız hüküm oluşması
- Temyiz yolunun kapanması
- Tazminat davası açılması
- Ek ceza ve hapis talebi
📌 Duruşma tutanağında beyanın geçtiği her ifade delil niteliğindedir.
Savunmasız verilmiş her cümle sizi cezai sorumluluk altına sokabilir.
Avukatla Savunmanın Farkı: Cezadan Kurtulmanın Stratejisi
Birçok kişi, “Ne olacak ki, bir şey demişim” diyerek savunma sürecini hafife alıyor. Ancak resmi belgeyle ilgili suçlarda doğru stratejiyle hareket etmek, hapis cezası yerine takipsizlik veya HAGB gibi sonuçlar alınmasını sağlar.
🔹 Avukatlar hangi belgelerin suç oluşturmadığını bilir
🔹 Dosyaya zamanında savunma sunar
🔹 Uzlaşma ihtimalini görüşebilir
🔹 Hakimi etkileyecek hukuki gerekçeleri öne çıkarır
🎯 Unutmayın: Yanlış savunma sizi doğrudan mahkûm edebilir. Ama doğru avukat sizi özgürlüğünüzle buluşturur.
SONUÇ: Bu Yazı Size Ne Sağladı?
- TCK 206’nın kapsamını örneklerle öğrendiniz
- TCK 204, 207 farklarını net şekilde ayırdınız
- Zamanaşımı, uzlaşma ve Yargıtay kararları hakkında bilgi sahibi oldunuz
- Mahkemeye yalan beyanın sonuçlarını fark ettiniz
- Avukat desteği ile bu sürecin nasıl yönetileceğini gördünüz
Yardım mı Arıyorsunuz? Hemen Uzman Ceza Avukatımıza Ulaşın.
👉 İletişim Sayfamızdan Bizimle Görüşün
📞 İlk görüşme ücretsizdir. Durumu birlikte değerlendirelim.
