- GENEL AÇIKLAMALAR ve KORUNAN HUKUKSAL YARAR:
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu ve cezası, Türk Ceza Kanununun ‘Kişilere Karşı Suçlar’ kenar başlıklı ikinci kısmın; ‘Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar’ kenar başlıklı dokuzuncu bölümünde ‘Haberleşmenin Gizliliğini İhlal, Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve Kayda Alınması, Kişisel Verilerin Kaydedilmesi’ suçları ile birlikte düzenlenmiştir. Suç yapısı itibari ile icrai faaliyetlerle işlenebilmektedir.
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun cezası nedir? Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun cezası bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır. Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse ise iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu, Anayasa’mızın 20. Maddesinde koruma altına alınmış bulunan ‘herkesin aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahip olduğunu ve özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamayacağını’ öngören temel hakkın ihlalinin yaptırım altına alınmış halidir. Dikkat edilmesi gereken husus, haberleşme dışında kalan özel yaşama yapılan müdahalelerin özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturacağıdır. Her ne kadar haberleşme araçlarıyla yapılan konuşmanın gizliliği de özel yaşam alanı içine girmekte ise de haberleşmenin gizliliği TCK 132. Madde ile özel olarak korunmaktadır. Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu, haberleşme dışında kalan, kişinin özel yaşamına yönelik müdahaleler açısından uygulama alanı bulacaktır.
SUÇUN MADDİ UNSURLARI (Fail, Mağdur, Fiil, Netice, Nedensellik Bağı)
- Fail ve Mağdur:
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun faili herkes olabilir. Ancak TCK 137. Madde gereği fail eğer kamu görevlisiyse ve bu suçu görevinin verdiği yetki kullanılmak suretiyle işlenmişse verilecek ceza yarı oranında arttırılacaktır. Yine aynı şekilde eğer fail belli bir sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle bu suçu işlemişse cezası yine yarı oranında arttırılacaktır.
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun mağduru herhangi bir kişi olabilir ve özel bir mağdurluk sıfatı aranmamaktadır. Her ne kadar mağdurun kamuya mal olmuş kişilerden olması suçun hukuka uygunluk çerçevesini genişletmiş olsa da bu kişilerin de özel yaşamın gizliliğine saygı duyulmasını bekleme hakkı bulunmaktadır.
- Fiil, Netice, Nedensellik Bağı:
Özel hayatın gizliliğini ihlal – Madde 134-:
(1) Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
(2) Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması halinde de aynı cezaya hükmolunur.
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu nedir? Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu, kişilerin herkesten uzak kalmasını arzuladığı şahsi veya aile hayatının gizliliğinin üçüncü kişiler tarafından ihlal edilmesi ile oluşan bir suç türüdür.
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun konusunu kişilerin özel yaşamı oluşturur. Kişilerin yaşamı kamusal alan ve özel yaşam alanı olarak ikiye ayrılır. Kişiler özel yaşam alanlarını istedikleri kişilere açabilir, bu kişileri bu yaşam alanlarına özgürce davet edebilirler. Özel yaşam alanlarında kalan ve hiç kimsenin dahil edilmediği alan ise kişinin giz alanıdır. İşte kişiler bahse konu kanun maddesi ile özel yaşamlarını özgürce yaşayabilme ve bu çerçevede maddi ve manevi kişiliklerini kazanma ve geliştirme özgürlükleri koruma altına alınmış bulunmaktadır.
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu maddi unsuru, kişinin özel yaşamının gizliliğinin ihlali olarak belirlenmiştir. O halde mağdurun kendisi ile ilgili ve yine sadece kendisinin bildiği ya da çok küçük bir çerçeve itibari ile çevresi ile paylaştığı hayat olayları ya bilgilerin üçüncü kişilerce ihlal edilmesidir.
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu ‘ses ve görüntülerin kayda alınması sureti ile işlenmesi’ halini nitelikli unsur olarak düzenlemiş ve faile verilecek cezanın bir kat arttırılması gerektiğini ön görmüş bulunmaktadır. Bu nitelikli halin söz konusu olabilmesi için sadece sesin veya sadece görüntünün kaydedilmesi veya her ikisinin birden kaydedilmesi arasında herhangi bir fark bulunmamaktadır.
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun ikinci fıkrasında özel yaşama ilişkin görüntü ve seslerin ifşa edilmesinin yaptırım altına alındığı görülmektedir. İkinci fıkrada bahsedilen ‘ifşa’ teriminden anlaşılması gereken, üçüncü kişilerin haberleşmenin içeriği bakımından bilgilendirilmesidir. İfşa terimini aleniyet terimi ile karıştırmamak gerekir. Aleniyet sayısı belirlenemeyecek kadar kişiyi ifade ederken; ‘ifşa’ unsurunun gerçekleşmesi için ise kim olduğu bilinen sadece bir kişinin dahi haberleşmenin içeriğinden haberdar edilmesi yeterli kabul edilmektedir. Buradaki ifşanın hukuka aykırı olması zorunludur. Yani eğer özel yaşamın gizliliği kişinin rızasına binaen ortadan kaldırıldıktan sonra elde edilen materyallerin ifşası bakımından da ayrıca rıza gerekmektedir. İlk verilen rızanın, ifşayı da kapsadığını söylemek yanlıştır.
Nitelikli haller – Madde 137:
(1) Yukarıdaki maddelerde tanımlanan suçların;
a) Kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle,
b) Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,
İşlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun failinin kamu görevlisi olması ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle suçun işlenmesi halinde veya belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle suçun işlenmesi halinde faile verilecek ceza arttırılacaktır.
SUÇUN MANEVİ UNSURLARI (Kast, Olası Kast, Bilinçli Taksir, Taksir)
- Kast, Olası Kast, Bilinçli Taksir, Taksir:
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu genel kast ile işlenebilir. Olası kastla da işlenebilme ihtimali bulunmaktadır. Kişinin kastı, mağdurun özel yaşamına ait bilgilerin içeriğini ihlal etmeye yönelik olmalıdır.
SUÇUN ÖZELLİK ARZ EDEN DİĞER HUSUSLARI (Teşebbüs, İçtima, İştirak)
- Hukuka Uygunluk Sebepleri, Teşebbüs, İçtima, İştirak:
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu eğer mağdurun rızası üzerine işleniyor ise burada hukuka aykırılık unsuru ortadan kalkar ve suç olma vasfı son bulur. Fiil tamamı ile hukuka uygun hale gelmektedir. Bununla birlikte yapılan müdahale ancak ve ancak mağdurun sunmuş olduğu rızanın sınırları dahilinde kalınarak yapılmış olmalıdır.
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu ayrıca kanunun vermiş olduğu yetkinin kullanılması da hukuka uygun hale getirebilir. Örneğin; el koyma tedbiri, gizli görevli kullanma tedbiri veya teknik araçlarla izleme tedbiri bakımından da özel hayata yapılan müdahaleler hukuka uygun olarak kabul edilecektir. Bu hukuka uygunluk tedbirlerinden faydalanılırken de hukukun çizdiği sınırlar içinde kalmak muhakkak önemlidir.
Topluma mal olmuş kişilerden olan sanatçı, sporcu, siyasetçi gibi kişiler elbette özel hayatlarına yapılan müdahaleler bakımından toplumun diğer kısımlarından ziyade daha toleranslı davranması gerekmektedir. Tanınmış kişi veya kişilerin özel hayatlarına ilişkin bilgilerin gazetecilik faaliyeti çerçevesinde değerlendirilip hukuka uygun sayılabilmesi için tüm bunların ‘haber’ niteliğini taşıması gerekmektedir. Bir vakanın haber niteliğine sahip olabilmesi bakımından Yargıtay dört önemli kıstas belirlemiş bulunmaktadır.
- Olayın gerçek olması
- Güncel bulunması
- Açıklanmasında kamu yararı bulunması
- Haber ile kullanılan ifadeler arasında fikri bir bağın bulunması gerekmektedir.
Tüm bu unsurları taşıdığı takdirde, giz alanına müdahale edilmediği mühletçe, topluma mal olmuş kişilerin özel hayatlarına karşı yapılan haberler bakımından gazeteciler mesleğin icrası hukuka uygunluk sebebinden faydalanacaklardır ve özel hayatın gizliliğini ihlal suçundan sorumlu olmayacaklardır.
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu şikayete tabi olması sebebi ile uzlaştırma kapsamında bulunmaktadır.
ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİNİ İHLAL SUÇU İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
- (T.C YARGITAY 12.Ceza Dairesi, E: 2019/ 13629, K: 2023 / 4135, K T: 30.05.2022)
- Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu
- TCK 134. Madde
‘’Dosya kapsamına ve ikrar içeren savunmaya göre; başka kişilerle evli olan sanık ve katılanın aynı iş yerinde çalışmaları nedeniyle aralarında duygusal birliktelik başladığı ve beraber kaçarak 3 ay süreyle birlikte yaşadıkları ve daha sonra katılanın, annesinin evine döndüğü ve sanık ile konuşmayı devam ettirmemesi üzerine sanığın, katılanın annesine kendi telefonundan “demek ki gerçekten bi ben değilmişim hayatında bu durumda o….u olduğu doğruymuş” şeklinde mesaj atıp ve katılan ile aralarındaki ilişkinin varlığını ve boyutunu gösteren resimleri katılanın rızası dışında kendi facebook hesabından yayınlayan sanığın sübut bulan eyleminin TCK’nın 125/1 ve 134/2 madde ve fıkralarında düzenlenen hakaret ve özel hayatın gizliliğini ihlal suçlarını oluşturduğuna ilişkin yerel mahkemenin kabul ve uygulamasında bir isabetsizlik görülmemiştir.’’ (T.C YARGITAY 12.Ceza Dairesi, E: 2019/ 13629, K: 2023 / 4135, K T: 30.05.2022)
- (Yargıtay 12. Ceza Dairesi – 2019/9053 K.)
- Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu
- TCK 134. Madde
Sanığa isnat edilen ve sübutu kabul edilen TCK’nın 134/2. madde ve fıkrasındaki özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun, aynı Kanunun 139/1. madde ve fıkrası uyarınca soruşturulmasının ve kovuşturulmasının şikayete tabi olduğu, şikayet konusu fiili ve failini en geç kendi beyanına ve iddianamedeki anlatıma göre 07.09.2010, tanık Murat’ın anlatımına göre ise 17.01.2011 tarihinde öğrenen mağdurun, TCK’nın 73/1. madde ve fıkrasında öngörülen 6 aylık süre geçtikten sonra 17.01.2012 tarihinde sanık hakkında şikayette bulunduğu, dosya içeriği itibariyle de CMK’nın 223/9. madde ve fıkrasındaki derhal beraat kararı verilmesini gerektirir şartlar bulunmadığı nazara alınarak, kovuşturmada şikayet koşulunun gerçekleşmemesi nedeniyle sanık hakkındaki davanın düşmesine karar verilmesi gerekirken, yargılamaya devamla yazılı şekilde sanığın mahkumiyetine karar verilmesi bozma nedenidir (Yargıtay 12. Ceza Dairesi – 2019/9053 K.)
- (Yargıtay 12. Ceza Dairesi – Karar No: 2012/9834)
- Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu
- TCK 134. Madde
Fotoğrafcılık yapan sanık, şikayetçilerin evlilik resimlerini çekmiştir. Sanık çektiği evlilik resimlerinin bir kısmını, şikayetçilerin bilgisi ve rızası dışında, iş yerinin vitrininde ve internet sitesinde, reklam amacı ile bulundurmuştur. Kişinin fotoğrafının rızaya aykırı olarak vitrinde bulundurulması kişilik hakkını ihlal eder, fakat sanığın söz konusu eylemi ancak özel hukuk yaptırımlarını gerektirebilir, söz konusu kişilik hakkının ihlali, özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturmaz (Yargıtay 12. Ceza Dairesi – Karar No: 2012/9834)
- (Yargıtay 14. Ceza Dairesi –Karar No: 2013/8902)
- Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu
- TCK 134. Madde
Mağdure vitrini izlerken sanık mağdurenin arkasından yaklaşarak elindeki cep telefonu kamerasıyla mağdurenin bacaklarını kaydetmiştir. Sanığın bu davranışı cinsel taciz suçunu değil, TCK md. 134/1 ikinci cümlesi gereği özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturur (Yargıtay 14. Ceza Dairesi –Karar No: 2013/8902)
- (Yargıtay 12. Ceza Dairesi – Karar No: 2013/20214)
- Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu
- TCK 134. Madde
Sanık, ortak kullanılan çatı katının bir bölümünde gizli bir delik açarak alt kattaki komşusunun yatak odasını gözetlemiştir. Şikayetçilerin bilinmesini istemedikleri konutları içerisindeki özel yaşamlarına müdahale eden sanığın fiili özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturur. Fiil defalarca işlendiğinden zincirleme suç hükümleri gereği alt sınırdan ayrılarak daha yüksek ceza verilmesi gerekir (Yargıtay 12. Ceza Dairesi – Karar No: 2013/20214)
- (Yargıtay 12. Ceza Dairesi – Karar : 2017/5926)
- Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu
- TCK 134. Madde
Sanık ile katılanın bir dönem duygusal arkadaşlık yaptıkları dönemde katılan ile beraber çekilmiş oldukları sanıkla aralarındaki ilişkinin varlığını ve boyutunu kendisinde saklı tutan mağdurun özel hayatına ilişkin görüntülerini onun rızası dışında ifşa eden sanık hakkında özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun sübut bulduğuna ilişkin yerel mahkemenin kabulünde bir isabetsizlik görülmemiştir (Yargıtay 12. Ceza Dairesi – Karar : 2017/5926)
İLETİŞİMİNİZ HALİNDE ANTORYUM HUKUK BÜROSU ve CEZA AVUKATI ÇALIŞANLARI OLARAK CEZA DOSYALARINIZDA; SORUŞTURMA AŞAMASINDAN MAHKEME SÜRECİNE KADAR HER AŞAMADA SİZİ TEMSİL ETMEYE VE HUKUKİ DESTEK ve DANIŞMANLIK HİZMETİ SUNMAYA HAZIRIZ. ANTORYUM HUKUK BÜROSU OLARAK AVUKAT-MÜVEKKİL ARASINDA KURULAN VEKALET İLİŞKİSİNİ ÖNEMSİYOR, VEKİLLE DUYULAN GÜVENİN GEREĞİNİ YERİNE GETİRMEK İSTİYORUZ.
DETAYLI BİLGİ İÇİN İLETİŞİM:☎️ 0534-419-19-91
