Antoryum Hukuk

Özel Belgede Sahtecilik Suçu (TCK Madde 207)

  1. GENEL AÇIKLAMALAR ve KORUNAN HUKUKSAL YARAR:

Özel belgede sahtecilik suçu ve cezası, Türk Ceza Kanunu’muzun topluma karşı suçlar kenar başlıklı üçüncü kısmın; ‘Kamu Güvenine Karşı Suçlar’ kenar başlıklı dördüncü bölümünde ‘Parada Sahtecilik, Kıymetli Damgada Sahtecilik, Mühürde Sahtecilik, Resmi Belgede Sahtecilik, Resmi Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyan, Açığa İmzanın Kötüye Kullanılması’ suçları ile birlikte düzenlenmiştir. Suç yapısı itibari ile icrai faaliyetlerle işlenebilmektedir. Bir suçun ihmali davranışlarla da işlenebilmesi için kanunda açık ve seçik olarak bu hususta bir düzenleme olması gerekmektedir. Kanun koyucu özel belgede sahtecilik suçu ve cezası bakımından böyle bir düzenleme yoluna gitmemiştir. Özel belgede sahtecilik suçunun cezası bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Bir sahte özel belgeyi bu özelliğini bilerek kullanan kişi de bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır.

            Özel belgede sahtecilik suçu ile korunan hukuksal yarar, toplumun birbirine olan olan güven duygusudur. O halde denebilir ki bu özel belgede sahtecilik suçu ile korunan hukuksal yarar kamu güvenidir. Korunan bir diğer hukuksal yarar ise belgelerin bir delil aracı olması bakımından taşıdığı önem doğrultusunda kamu düzenidir.

 SUÇUN MADDİ UNSURLARI (Fail, Mağdur, Fiil, Netice, Nedensellik Bağı)

  • Fail ve Mağdur:

Suçun faili bakımından herhangi bir özellik aranmaz ve herkes bu suçun faili olabilir. Resmi belgede sahtecilik suçunun aksine, failin kamu görevlisi olması bakımından bir ayrıma gidilmemiştir.

  • Fiil, Netice, Nedensellik Bağı:

Evvela ‘özel belgede sahtecilik suçu’ ile resmi belgede sahtecilik suçunun’ anlaşılabilmesi için ‘belge’ teriminin anlaşılması ve daha sonra da hangi tür belgelerin özel belge statüsünde olduğunun ve diğer hangi tür belgelerin de resmi belge statüsündeolduğunun kavranması gerekmektedir. Daha sonra ise hangi tür davranışlar ile özel belge statüsünde bulunan evraklarda sahtecilik yapılabileceğini ve hangi tür davranışlar ile de resmi belge statüsünde bulunan evraklarda sahtecilik yapılabileceğini inceleyeceğiz. Resmi belgede sahtecilik suçu konusu başka bir makalemizin konusu olup, bu makalede sadece özel belgede sahtecilik suçu üzerinde duracağız.  

Belge; düzenleyeninin belli olduğu ve içeriğinde hukuksal açıdan bir olayın ya da bir irade beyanının aktarılması noktasında önem taşıyan, olayların ispatına elverişli yazılı vesikalardır. Bu unsurları tam olarak taşıyan belgenin üç türü vardır. Bunlar; resmi belge, özel belge ve de resmi belge hükmündeki belgelerdir. Makalemizin konusunu özel belgede sahtecilik suçu oluşturması sebebi ile özel belgelerin tanımını yapmakla yetineceğiz.

Özel Belge:  Resmi belge niteliği taşımayan ve TCK 210. Madde gereği de resmi belge hükmünde olmayan her türlü hukuki olay veya irade beyanı barındıran ve düzenleyeni belli olan yazılı vesikalardır.

Özel belgede sahtecilik – Madde 207:

 (1) Bir özel belgeyi sahte olarak düzenleyen veya gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren ve kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Bir sahte özel belgeyi bu özelliğini bilerek kullanan kişi de yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.

Özel belgede sahtecilik suçu, fail tarafından ‘özel belgeyi sahte olarak düzenlemekveyagerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştirmek’ şeklindeki seçimlik hareketlerden birinin yapılmasından sonra oluşturulan sahte belgenin ‘kullanılması’ şeklindeki bağlı hareketle işlenebilen bir suçtur. Görüldüğü gibi özel belgenin sahte olarak düzenlenmesi veya gerçek bir özel belgenin başkalarını aldatacak şekilde değiştirilmesi yeterli olmayıp, failin cezalandırılabilmesi için bu belgeyi kullanmış olması da gerekmektedir. Daha önceden başkası tarafından sahte olarak düzenlenmiş veya gerçeğe aykırı olarak değiştirilmiş bir belgeyi, bu niteliğini bilerek kullanan fail de özel belgede sahtecilik suçundan cezalandırılacaktır.

Kanunda düzenlenmiş bulunan ‘özel belgeyi sahte olarak düzenlemek’ veya ‘gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştirmek’ seçimlik hareketleri ve ‘kullanmak’ bağlı hareketini ayrı ayrı inceleyelim.

  1. ÖZEL BELGEYİ SAHTE OLARAK DÜZENLEMEK: Belgenin düzenleyeni olarak görünen kişiden esasen başkası tarafından belgenin düzenlenmiş olmasıdır.  
  • GERÇEK BİR ÖZEL BELGEYİ BAŞKALARINI ALDATACAK ŞEKİLDE DEĞİŞTİRMEK: Özelbelgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştirmekten anlaşılması gereken; belgeyi düzenleyen kişi tarafından belgenin düzenlenmesinden sonra belgede ‘ekleme’ veya ‘çıkarma’ yapılması anlamına gelir. Yani belgenin içeriğinde taşınan hukuksal öneme sahip olay veya irade beyanının sonradan değiştirilerek, sanki düzenlenme anından beri belgenin değişiklikten sonraki olay veya irade beyanını taşıyormuş görüntüsü ortaya koyulmaya çalışılır. Belgede yapılan değişikliğin başkalarını aldatacak nitelikte olması gerekmektedir. Yani yapılan değişikliğin üçüncü kişilerce ilk bakışta anlaşılamayacak türden olması gerekmektedir.
  • SAHTE RESMİ BELGEYİ KULLANMAK: Belge sahte olmasaydı, hangi amaç için kullanılacaksa, sahte özel belgenin bu iş için kullanılması halidir. Kullanmanın, bizzat belgeyi düzenleyen kişi tarafından gerçekleştirilmesi veya bu kişinin bilgisi dahilinde bir başka kişi tarafından gerçekleştirilmesi gerekir. Düzenleyen kişinin, kullan kişi ile özel belgede sahtecilik suçundan birlikte cezalandırılabilmeleri için kullanma aşamasına iştirak etmiş olması aranacaktır. Böyle bir iştirak olmaksızın, düzenleyen kişinin bilgisi dahilinde bir başka kişi tarafından özel belgenin kullanılması halinde bu kişi TCK madde 207 /Fıkra 12’den sorumlu olacaktır. Düzenleyen kişi ise cezalandırılmayacaktır.

Özel belgeyi bozmak, yok etmek veya gizlemek – Madde 208:

 (1) Gerçek bir özel belgeyi bozan, yok eden veya gizleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.,

Özel belgenin ‘bozulması’, ‘yok edilmesi’ ve ‘gizlenmesi’ ile anlatılmak istenen, belgenin, kanıtlayıcı amacı yönünden kullanılmasına engel olmaktır.

Daha az cezayı gerektiren hal – Madde 211:

 (1) Bir hukuki ilişkiye dayanan alacağın ispatı veya gerçek bir durumun belgelenmesi amacıyla belgede sahtecilik suçunun işlenmesi halinde, verilecek ceza, yarısı oranında indirilir.

Failin, durumun gerçekliğine ve doğruluğuna inanması, bu inancın makul ve meşru olması, failin haklı olduğu subjektif inancı ile hareket etmesi gerekmektedir.  

   SUÇUN MANEVİ UNSURLARI (Kast, Olası Kast, Bilinçli Taksir, Taksir)  

  • Kast, Olası Kast, Bilinçli Taksir, Taksir:

Özel belgede sahtecilik suçu bakımından genel kast yeterlidir. Failin kastı ayrıca sahte özel belgenin sahtelik niteliğini bilmeye ve buna rağmen kullanmaya yönelik de olmalıdır. Ancak TCK madde 30/son fıkra gereği, özel belgede sahtecilik suçu failleri birçok durumda haksızlık yanılgısı içerisinde hareket etmekte ve cezalandırılmamaktadırlar. Örneğin, bir kimsenin açık veya örtülü rızası üzerine, onun adına bir evrak düzenlemiş ise faile kusur yüklenememektedir.  

SUÇUN ÖZELLİK ARZ EDEN DİĞER HUSUSLARI (Teşebbüs, İçtima, İştirak)

  • Hukuka Uygunluk Sebepleri, Teşebbüs, İçtima, İştirak:  

Özel belgede sahtecilik suçunun oluşması için yalnız belgenin sahte olarak düzenlenmesi yeterli olmayıp ayrıca da kullanılması gerekmektedir. Suç bu belgenin kullanılması ile tamamlanır. Sahte özel belge kullanılmadığı sürece sadece sahte olarak düzenlenmiş olması, teşebbüs alanına girildiğini göstermez. Failin teşebbüs sahasına girmiş olduğunun kabul edilebilmesi için, ‘kullanma’ eylemi ile yakınlık içerisindeki bazı hareketleri yapmaya başlamış olması gerekmektedir.

İçtima – Madde 212:

 (1) Sahte resmi veya özel belgenin bir başka suçun işlenmesi sırasında kullanılması halinde, hem sahtecilik hem de ilgili suçtan dolayı ayrı ayrı cezaya hükmolunur.

Sahte özel belge, eğer bir başka suçun işlenmesi sırasında kullanılmış ise fail hem özel belgede sahtecilik suçundan hem de ilgili suçtan dolayı ayrı ayrı cezalandırılacaktır.

Aynı suç işleme kararı ile farklı zamanlarda birden fazla özel belgede sahtecilik yapılması halinde TCK madde 43/ Fıkra 1 gereği zincirleme suç hükmü uygulanacak ve faile tek ceza verilip cezası arttırılacaktır. Aynı zaman diliminde pek çok özel belgede sahtecilik yapılması halinde ise tek fiilden bahsedilecek ve dolayısı ile faile tek bir ceza verilecektir.

ÖZEL BELGEDE SAHTECİLİK SUÇU VAKA ÖRNEKLERİ

VAKA1:

Özel belgede sahtecilik suçu seçimlik hareketli suçlardan olup, bu suç, suçun kanuni tanımında gösterilen alternatifli hareketlerden herhangi birisinin işlenmesi ile tamamlanabilen suçlardandır. Alternatifli hareketlerin hepsinin işlenmesi şart olmayıp, sadece bir tanesinin yapılması dahi suçun oluşması için yeterlidir. Alternatifli hareketlerden bir kaçı ya da hepsi birlikte gerçekleştirilmiş olsa dahi ortada tek suç vardır. Bu sebeple seçimlik hareketli suçlarda hareketlerden birkaçının veya tümünün yapılması, birden çok suça, dolayısıyla zincirleme suça, vücut vermez. Dikkat etmek gerekir ki, seçimlik hareketli suçlarda suçun konusu değişmemektedir. Bu seçimlik hareketlerden her biri aynı konu üzerinde, aynı konu ile ilgili olarak gerçekleşebilmektedir. Bu itibarla seçimlik hareketli suçtan söz edebilmek için seçimlik hareketlerin aynı konuya dair olması gerekir. Bu bağlamda; sanığın katılanın yerine imza atmak suretiyle sahte olarak düzenlemiş olduğu kira sözleşmesini Karşıyaka Vergi Dairesine ve ruhsat almak amacıyla İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğüne ibraz ederek sahte özel belgeyi kullandığının anlaşılması karşısında, aynı belgenin hukuki sonuç doğurmayacak yani bu sahte özel belgenin kullanılarak yeni bir belge oluşturulmasına sebebiyet vermeyecek şekilde süregelen kullanımı tek bir suçu oluşturmakta olup, somut olayda sanığın yenilenen kasıtla hareket ettiği kabul edilemeyeceği gibi, ayrıca işlenmiş birden çok sahtecilik suçu bulunmadığından zincirleme suç hükümlerinin uygulanma şartlarının da bulunmayacağı gözetilerek, tek bir özel belgede sahtecilik suçundan cezaya hükmolunması gerekirken yazılı şekilde zincirleme şekilde işlenen özel belgede sahtecilik suçundan hüküm kurulması hukuka aykırıdır (Yargıtay 11. Ceza Dairesi – Karar: 2014/14591).

VAKA 2:

Asliye Ceza Mahkemesi SUÇ : Özel belgede sahtecilik HÜKÜM : Beraat Sanığın, müşteki aleyhine açtığı tapu iptali tescil davasında, sahte olarak hazırlanmış ibranameleri sunmak suretiyle özel belgede sahtecilik suçunu işlediği iddiasıyla açılan kamu davasında; Adli Tıp Kurumu Fizik İhtisas … yapılan her iki belgenin de sahte olduğu iddiasıyla dava açılmış olması karşısında sanığın üzerine atılı özel belgede sahtecilik suçunun yasal unsurlarının oluştuğu gözetilerek sübuta eren özel belgede sahtecilik suçundan mahkumiyeti yerine yazılı şekilde beraatine karar verilmesi, Yasaya aykırı,  (21. CD., E. 2015/8106 K. 2016/5608 T. 20.9.2016)

VAKA 3:

G… isimli işyerinin sahibi olan sanığın müştekinin haberi olmaksızın kimlik bilgilerini kullanarak ve imzasını taklit ederek özel belge niteliğindeki birden fazla GSM abonelik sözleşmelerini sahte olarak düzenleyip kullanmak suretiyle müteselsilen özel belgede sahtecilik suçunu işlediğinin iddia ve kabul edilmesi karşısında; 5809 Sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun 63. maddesinin 10. fıkrası ile yaptırıma bağlanan 56. maddesinin 4. fıkrasındaki “… Kişinin bilgisi ve rızası dışında işletmeci veya adına iş yapan temsilcisi tarafından abonelik tesisi, işlemi veya elektronik kimlik bilgisini haiz cihazların kayıt işlemi yapılamaz ve yaptırılamaz, bu amaçla gerçeğe aykırı evrak düzenlenemez, evrakta değişiklik yapılamaz ve bunlar kullanılamaz.” ve 5. fıkrasındaki “… Gerçeğe aykırı evrak düzenlemek veya değiştirmek suretiyle kişinin bilgi ve rızası dışında tesis edilmiş olan abonelikler kullanılamaz.” hükmü karşısında; özel belgede sahtecilik suçu değil, özel hüküm niteliğinde bulunan 5809 Sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun 56. maddesi ve 63. maddesinin 10. fıkrası gereği uygulama yapılmalıdır (Yargıtay 11. Ceza Dairesi – Karar: 2014/14265)

VAKA 4:

Özel belgede sahtecilik Sanık tarafından katılan adına,………bank Avcılar Şubesi Müdürlüğü’ne hitaben yazıp faksladığı dilekçenin sahte olduğundan bahisle özel belgede sahtecilik suçundan açılan kamu davasında, fotokopiden ibaret evrakın, özel belgede sahtecilik suçu yönünden “belge” vasfını taşımayacağı cihetle, suçun maddi unsurunun oluşmadığı gerekçesiyle beraate hükmedilmesi gerekirken, yazılı şekilde elde edilen delillerin mahkumiyete yeter nitelik ve derecede olmadığı gerekçesiyle beraat kararı verilmiş olması, netice itibariyle beraate (21. CD., E. 2015/5603 K. 2015/6875 T. 30.12.2015 )

VAKA 5:

Sanığın resmi belge niteliğinde olan “Harran Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Resim Öğretmenliği Bölümü Özel Yetenek Sınavlarına Giriş Belgesi” üzerine kendi fotoğrafını yapıştırıp, diğer sanık M. adına sınava girenlere ait listeye imza atarak aynı sanık adına sınav kağıdını tamamlayarak sınav kuruluna teslim ettiğinin anlaşılması karşısında; eyleminin zincirleme biçimde işlenen resmi belgede sahtecilik suçunu oluşturduğu gözetilmeden ve resmi evrakta sahtecilik suçundan dolayı hakkında kamu davası açılıp, iddianamede sevk maddesi olarak 5237 Sayılı T.C.K.nun 207. maddesi gösterilmediği halde, 5271 Sayılı C.M.K.nun 226. maddesi uyarınca ek savunma hakkı tanınmadan özel evrakta sahtecilik suçundan hüküm kurulması hukuka aykırıdır (Yargıtay 11. Ceza Dairesi – Karar: 2013/9202)

VAKA 6:

Sanığın, müşteki aleyhine açtığı tapu iptali tescil davasında, sahte olarak hazırlanmış ibranameleri sunmak suretiyle özel belgede sahtecilik suçunu işlediği iddiasıyla açılan kamu davasında; Adli Tıp Kurumu Fizik İhtisas … yapılan her iki belgenin de sahte olduğu iddiasıyla dava açılmış olması karşısında sanığın üzerine atılı özel belgede sahtecilik suçunun yasal unsurlarının oluştuğu gözetilerek sübuta eren özel belgede sahtecilik suçundan mahkumiyeti yerine yazılı şekilde beraatine karar verilmesi, Yasaya aykırı  (21. CD., E. 2015/8106 K. 2016/5608 T. 20.9.2016)

VAKA 7:

Sanık hakkında … adına dilekçe yazarak suç duyurusunda bulunduğundan bahisle özel belgede sahtecilik suçundan kamu davası açıldığı, sanığın aşamalarda değişmeyen beyanında …‘ın felçli olmasından dolayı onun yazdığı dilekçeyi yardım maksatlı olarak savcılığa getirdiğini, üzerine atılı suçlamayı kabul etmediğini beyan ettiği, 17.03.2010 tarihli ekspertiz raporunda da dilekçe altındaki imzanın kuvvetle muhtemel sanığa ait olduğu fakat daha ileri derecede bir kanaat beyanı mümkün olmadığının bildirilmesi karşısında, sanığın üzerine atılı özel belgede sahtecilik suçunu işlediğine dair her türlü şüpheden uzak yeterli delil olmadığından beraat kararı yerine yazılı şekilde mahkumiyet hükmü kurulması, boma nedenidir (Yargıtay 21. Ceza Dairesi 2015/922 E. , 2015/1092 K.).

Antoryum
Hukuk
Ceza hukuku konusunda uzman ve tecrübeli avukatlarımızla her zaman adaletin yanındayız.
top
Bize Ulaşın
WhatsApp
WHAT WE'RE THINKING
Insights
Valuable insights that empower your decision-making,
Case Studies
Inspiring examples of financial tailored solutions.
Media Mentions
Recognizing our expertise and client success.
Stay ahead in a rapidly changing world

Our monthly insights for strategic business perspectives.

FINANCIAL
Investment planning
Tailored investment strategies to help clients grow their wealth.
Retirement planning
Comprehensive plans designed to secure a comfortable future.
Education planning
Guidance on saving and investing for educational expenses.
WEALTH
Portfolio management
Active management to optimize returns while managing risk.
Asset allocation
Maximize growth potential via asset diversification.
Risk management
Managing financial risks with insurance and other measures.
TAX
Tax planning
Optimize tax through services like deductions and strategies.
Estate planning
Effective estate planning for taxes and wealth transfer.
Wealth preservation
Preserve wealth for future while reducing taxes.
FEATURED
Adapting to
the digital era
Ara