- GENEL AÇIKLAMALAR ve KORUNAN HUKUKSAL YARAR:
Konut dokunulmazlığını ihlal suçu ve cezası, Türk Ceza Kanunu’muzun ‘kişilere karşı suçların’ düzenlendiği ikinci kısmının ‘hürriyete karşı suçlar’ kenar başlıklı yedinci bölümünde “Tehdit, Şantaj, Cebir, Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma, Eğitim ve Öğretim Hakkının Engellenmesi, Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi, Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma, Siyasi Hakların Kullanılmasının Engellenmesi, İnanç, Düşünce ve Kanaat Hürriyetinin Kullanılmasını Engelleme, İş ve Çalışma Hürriyetinin İhlali, Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi, Nefret ve Ayırımcılık, Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma, Israrlı Takip, Haberleşmenin Engellenmesi” suçları ile birlikte düzenlenmiş bulunmaktadır.
Konut dokunulmazlığını ihlal suçunun cezası nedir? Bir kimsenin rızasına aykırı olarak konutuna, konutunun eklentilerine veya açık bir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi mutat olan yerler dışında kalan işyerleri ve eklentilerine giren veya rıza ile girdikten sonra buradan çıkmayan kişi, mağdurun şikayeti üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Fiilin, cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle ya da gece vakti işlenmesi halinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Kanunumuzda düzenlenen suçlar genel olarak icrai faaliyetler ile işlenen suçlardır. Bir suçun ihmali davranışlar kullanılarak işlenebilmesi için bu hususun Türk Ceza Kanunu’muzda özel olarak açıkça belirtilmesi gerekmektedir. Konut dokunulmazlığını ihlal suçu açısından ise, bir konuta hukuka uygun bir şekilde giren failin daha sonradan konut sahibinin uyarılarına rağmen konuttan ayrılmama şeklindeki pasif davranışı kanunda açıkça cezalandırılması gereken bir davranış olarak düzenlenmiş bulunmaktadır.
Konut dokunulmazlığını ihlal suçu ile korunan hukuksal yarar, kişilerin maddi ve manevi varlıklarını herkesten uzak şekilde geliştirebilecekleri yer olan konutlarına karşı yapılacak hukuksuz müdahalelerden korunma hakkıdır. Bundan dolayıdır ki Türk Ceza Kanunu’muzda ‘malvarlığına ilişkin haklar’ bölümünde değil; ‘hürriyete karşı haklar’ bölümünde düzenlenmiştir.
SUÇUN MADDİ UNSURLARI (Fail, Mağdur, Fiil, Netice, Nedensellik Bağı)
- Fail ve Mağdur:
Konut dokunulmazlığını ihlal suçunun faili tüm gerçek kişiler olabilir. Ancak konut dokunulmazlığını ihlal suçu bir kamu görevlisi tarafından kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi halinde suçun nitelikli hali söz konusu olacaktır.
- Fiil, Netice, Nedensellik Bağı:
Konut dokunulmazlığının ihlali – Madde 116:
(1) Bir kimsenin konutuna, konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak giren veya rıza ile girdikten sonra buradan çıkmayan kişi, mağdurun şikayeti üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Birinci fıkra kapsamına giren fiillerin, açık bir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi mutat olan yerler dışında kalan işyerleri ve eklentileri hakkında işlenmesi hâlinde, mağdurun şikâyeti üzerine altı aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.
(3) Evlilik birliğinde aile bireylerinden ya da konutun veya işyerinin birden fazla kişi tarafından ortak kullanılması durumunda, bu kişilerden birinin rızası varsa, yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanmaz. Ancak bunun için rıza açıklamasının meşru bir amaca yönelik olması gerekir.
(4) Fiilin, cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle ya da gece vakti işlenmesi halinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Konut dokunulmazlığını ihlal suçu nedir? Konut dokunulmazlığını ihlal suçu, bir kimsenin rızasına aykırı olarak konutuna, konutunun eklentilerine veya açık bir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi mutat olan yerler dışında kalan işyerleri ve eklentilerine girmek veya rıza ile girdikten sonra buradan çıkılmaması halinde oluşur.
Konut dokunulmazlığını ihlal suçunda belirtilen “konut”, “eklenti” ve “açık bir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi mutat olan yerler dışında kalan işyerleri ve eklentilerinin” ne ifade ettiğini daha yakından incelemekte fayda vardır.
- KONUT:
Kişilerin gerek aile gerekse kişisel ihtiyaçlarını temin için toprağa bağlı olup olmaması, açık veya kapalı olup olmaması, devamlı olup olmaması önem arz etmeksizin, dış Dünya’dan kendilerini ayırma iradelerinin diğer insanlarca anlaşılmasına müsait açık veya kapalı olan yerelerdir. Taşınırlar dahi saydığımız şartları taşıması şartı ile konut olarak nitelendirilmeye müsaittir. Örneğin çöp bidonu, ATM kabini, kayık, yataklı vagon, çadır gibi yerler dahi konut dokunulmazlığını ihlal suçunun konusunu oluşturan ‘konut’ kavramı içerisinde değerlendirilebilirler. Konut dokunulmazlığını ihlal suçunun işlenmesini anında konut sakinlerinin o anda konutta bulunması veya geçici bir süreliğine konutta bulunmamaları suçun oluşmasını engellemez.
- EKLENTİ:
Konut dokunulmazlığını ihlal suçu bakımından bir yerin eklenti sayılması için konuta bitişik olması aranmaz ise de eklentiler, konutun kullanış amaçlarından herhangi birini tamamlayan ve de girilmesi halinde konutta oturma hakkına sahip kimselerin huzur ve güvenliğini bozabilecek yapılar veya yerlerdir. Eklentilerin çevresi koruyucu çit veya duvar ile çevrili olmasının zorunlu olması aranmaz ise de üçüncü kişiler nezdinde dışarıdan o yerin konuta özgülendiği anlaşılır derecede açık işaretlerle belirtilmesi gerekmektedir.
- AÇIK BİR RIZAYA GEREK DUYULMAKSIZIN GİRİLMESİ MUTAT OLAN YERLER DIŞINDA KALAN İŞYERLERİ VE EKLENTILERİ:
İşyerleri, mahiyeti itibari ile iş sahibinin üçüncü kişiler lehine henüz daha başlangıçta girişleri bakımından rızasını örtülü olarak açıkladığı yerlerdir. Zira örneğin süpermarket, giyim mağazası, şarküteri dükkanı, bakkal gibi işletmelerin sahipleri bu gibi yerler bakımından rızalarını peşinen açıklamış sayılmaktadırlar. Açık bir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi mutat olan yerlerdendirler. Açık bir rıza olmadan girilmesi yasak olan işyerlerine rıza bulunmadan girilmesi halinde konut dokunulmazlığını ihlal suçu oluşacaktır. Örneğin, özel muaynehane veya avukatlık bürosu gibi yerler iş sahibinin açık rızası ile girilebilecek yerlerdendirler.
Eşler arasında verilmiş bir ayrılık kararı bulunmadıkça, eşlerin ortak yaşadıkları konuta girmeleri konut dokunulmazlığını ihlal suçunu oluşturmaz. Keza eşlerin dışında ancak eşler ile birlikte yaşayan kişiler de bu suçun faili olamazlar. Eğer bu kişiler aksini kararlaştırmadıkça aynı konutta bulunan hizmetli, bahçıvanın konut sahibinin odasına girmesi veya konut sahiplerinin de hizmetli veya bahçıvanın odasına girmesi bu suçu oluşturmaz. Ayrı konutta yaşayan aile bireylerinin birbirlerinin evine girmesi halinde konutta asli şekilde yaşayanlarca aksi açıklanmadıkça veya durumun icabından böyle bir rızanın bulunmadığı açık değilse yine konut dokunulmazlığını ihlal suçu oluşmayacaktır.
Konutun, öğrenci evi gibi aile ilişkileri dışında kullanılması halinde; eğer, her bir öğrencinin birbirlerinden bağımsız olarak kullanımlarına sunulmuş odaları var ise, bu odalara girmek bakımından hak sahiplerinin rızası gerekecektir. Zira bu odaların her biri kişinin konutudur ve diğerlerinin hak sahibinden habersiz bu yerlere girmesi konut dokunulmazlığını ihlal suçunu oluşturacaktır.
Konut dokunulmazlığını ihlal suçu seçimlik hareketli bir suçtur. Girmek ve çıkmamak tarzında kendini gösteren fiillerin, hak sahibinin rızasına aykırı olması gerekmektedir. Vücudun tamamının, rızaya aykırı şekilde konuta girmiş olması halinde suç tamamlanacaktır. Konuta girmeden işlenecek suçlar konut dokunulmazlığını ihlal suçunu oluşturmaz. Örneğin dışarıdan konutu dikizlemek özel hayatın gizliliğini ihlal, konuta cisim fırlatmak suretiyle rahatsızlık vermek mala zarar verme veya kişilerin huzur ve sükununu bozma suçunu oluşturabilecekken konut dokunulmazlığını ihlal suçunu oluşturmayacaktır.
Konut dokunulmazlığını ihlal suçu gece vakti işlenmesi veya cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle işlenmesi halinde faile verilecek ceza arttırılacaktır.
Gece deyiminden ‘Güneşin batmasından bir saat sonra başlayan ve doğmasından bir saat evvele kadar devam eden zaman dilimi’ anlaşılmalıdır. Eğer fail gece olarak nitelendirilemeyen bir saat diliminde girmiş ancak konuttan çıkma saati itibari ile gece olarak nitelendirilen bir zaman dilimine denk gelirse konut dokunulmazlığını ihlal suçunun bu nitelikli hal yine uygulanacaktır.
Cebir ve tehdidin ise, konutta bulunan herhangi bir kişiye karşı gösterilmesi yeterli olmakla birlikte bizzat rızayı açıklamaya yetkili kişiye karşı gösterilmesi şart değildir. Eğer gösterilen cebir, kasten yaralamanın netice sebebiyle ağırlaşmış haline vücut verirse, fail ayrıca bu halden de cezalandırılacak ve gerçek içtima yapılacaktır.
- Konut dokunulmazlığını İhlal Suçunun Nitelikli Halleri
Türk Ceza Kanunu’muz 119. Maddesinde, ‘hürriyete karşı suçların’ cezalarını arttırıcı ortak nitelikli hükümler düzenlenmiş bulunmaktadır. Konut dokunulmazlığını ihlal suçu için de, TCK 119. Maddedeki ortak hükümler temel cezanın arttırılmasına sebep olacaktır.
(1) Eğitim ve öğretimin engellenmesi, kamu kurumu veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının faaliyetlerinin engellenmesi, siyasi hakların kullanılmasının engellenmesi, inanç, düşünce ve kanaat hürriyetinin kullanılmasını engelleme, konut dokunulmazlığının ihlali ile iş ve çalışma hürriyetinin ihlali suçlarının;
a) Silahla,
b) Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle,
c) Birden fazla kişi tarafından birlikte,
d) Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak,
e) Kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle, İşlenmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
(2) Bu suçların işlenmesi sırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.
SUÇUN MANEVİ UNSURLARI (Kast, Olası Kast, Bilinçli Taksir, Taksir)
- Kast, Olası Kast, Bilinçli Taksir, Taksir:
Konut dokunulmazlığını ihlal suçu kast ile işlenebilen bir suçtur. Fail, başkasının konut veya eklentisine sahibinin rızası bulunmadan girdiğini bilmelidir. Rıza ile konuta girdikten sonra, rızanın bitmesine rağmen konutu terk etmeyen failin, konut dokunulmazlığını ihlal suçundan sorumlu olabilmesi için evi terk etmesi gerektiğinin kendisine bildirilmesi gerekmektedir.
SUÇUN ÖZELLİK ARZ EDEN DİĞER HUSUSLARI (Teşebbüs, İçtima, İştirak)
- Hukuka Uygunluk Sebepleri, Teşebbüs, İçtima, İştirak:
Konut dokunulmazlığını ihlal suçunun, meşru müdafaa, ıztırar hali veya kanunun hükmünü icra dolayısıyla bu suçun işlenmesi halinde, failin fiilinde hukuka uygunluk sebebinin bulunması dolayısıyla ceza verilmeyecektir.
Konut dokunulmazlığını ihlal suçu “konuta girme” veya “konuttan çıkmama” tarzındaki iki seçimlik hareket ile işlenebilir. “Konuta girme” hareketiyle işlenen konut dokunulmazlığını ihlal suçu teşebbüse elverişli iken “konuttan çıkmama” hareketiyle işlenen konut dokunulmazlığını ihlal suçu ise teşebbüse elverişli değildir.
Konut dokunulmazlığını ihlal suçu eğer bir başka suçun unsuru veya nitelikli hali ise bileşik suç hükümlerince konut dokunulmazlığını ihlal suçundan fail cezalandırılmaz. Ancak ‘bina içinde muhafaza altına alınan eşya üzerinde hırsızlık’ suçu bakımından TCK 142. Madde /Fıkra 4 ‘te bu husus istisna tutularak gerçek içtima hükümlerince fail hem hırsızlık suçundan hem de konut dokunulmazlığını ihlal suçundan cezalandırılacak ve cezalar toplanacaktır.
Konut dokunulmazlığını ihlal suçuna gerek azmettiren gerekse de yardım edden sıfatları ile iştirak etmek mümkündür.
KONUT DOKUNULMAZLIĞINI İHLAL SUÇU İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
- (Yargıtay 2. Ceza Dairesi – Karar:2020/2550)
- Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu
- TCK 116. Madde
Sanık hakkında iş yeri dokunulmazlığını bozma suçundan kurulan hükme yönelik yapılan temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; Sanığın müştekinin yol üzerinde bulunan iş yerinin camını kırıp, elini uzatmak suretiyle camın arkasındaki vitrinden müştekiye ait takıları çalmak şeklindeki eyleminde, iş yeri dokunulmazlığını bozma suçunun oluşmayacağı gözetilmeden atılı suçtan beraati yerine yazılı şekilde mahkumiyetine karar verilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 2. Ceza Dairesi – Karar:2020/2550).
- (Yargıtay CGK – 2014/272 k.)
- Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu
- TCK 116. Madde
Yeni kiralanmış, henüz oturulmaya başlanılmamakla birlikte temizlenmiş, perdeleri takılmış, ikamete hazır hale getirilip içerisine bazı özel eşyalar yerleştirilmiş, arada gelinip kontrol edilen bir evin artık sadece mülkiyet ve zilyetlik kuralları ile korunan boş veya metruk bir ev olarak görülemeyeceği, mağdurun burayı dışarıdan anlaşılabilecek biçimde konut olarak kullanımına tahsis ettiği, fiilen de burada bir yaşam kurmaya başladığı hususları gözönüne alındığında, konut dokunulmazlığının ihlali suçunun oluşabilmesi için kişinin ayrıca bu yerde geceleri kalmaya başlamış olması ve fiilin işlenmesi anında orada bulunması da şart olmadığından, suça konu yerin “konut” vasfında olduğu kabul edilmelidir (Yargıtay CGK – 2014/272 K.)
- (Yargıtay CGK – 2014/337 karar).
- Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu
- TCK 116. Madde
Adliye binaları da diğer kamu binaları gibi 116/2. maddesi kapsamında işyeri olduğundan, suç tarihinde gece vakti pencereden adliye binasına girip adli emanetteki uyuşturucu maddeyi çalmak isteyen, bu amaçla bir odanın kapısını kıran sanığın eylemlerinin mala zarar verme ve hırsızlık suçuna teşebbüsün yanında işyeri dokunulmazlığının ihlali suçunu da oluşturur (Yargıtay CGK – 2014/337 karar).
- (Yargıtay CGK – 2014/314).,
- Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu
- TCK 116. Madde
Emniyet trafik tescil şubesi tüm bu kamu binaları gibi işyeri kabul edilmelidir. Bu nedenle, hırsızlık için giren sanığın işyeri dokunulmazlığını ihlal ettiği kabul edilmelidir (Yargıtay CGK – 2014/314).
- (Yargıtay CGK – 2014/343)
- Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu
- TCK 116. Madde
Belediye binaları da diğer kamu binaları gibi 116/2. maddesi kapsamında işyeri olduğundan, suç tarihinde gece vakti kapı kilidini kırarak belediyenin tahsilat veznesi olarak kullandığı binaya girip bilgisayar kasasını çalan sanığın eylemlerinin, mala zarar verme ve hırsızlık suçu yanında işyeri dokunulmazlığının ihlali suçunu oluşturur (Yargıtay CGK – 2014/343).
İLETİŞİMİNİZ HALİNDE ANTORYUM HUKUK BÜROSU ve CEZA AVUKATI ÇALIŞANLARI OLARAK CEZA DOSYALARINIZDA; SORUŞTURMA AŞAMASINDAN MAHKEME SÜRECİNE KADAR HER AŞAMADA SİZİ TEMSİL ETMEYE VE HUKUKİ DESTEK ve DANIŞMANLIK HİZMETİ SUNMAYA HAZIRIZ. ANTORYUM HUKUK BÜROSU OLARAK AVUKAT-MÜVEKKİL ARASINDA KURULAN VEKALET İLİŞKİSİNİ ÖNEMSİYOR, VEKİLLE DUYULAN GÜVENİN GEREĞİNİ YERİNE GETİRMEK İSTİYORUZ. DETAYLI BİLGİ İÇİN İLETİŞİM:☎️ 0534-419-19-91
