KAÇAKLARIN YARGILANMASI – AV. RIDVAN ÖNAY – ☎️0534-419-19-91

CEZA YARGILAMASINDA KAÇAK KİMLERE DENİR?

Ceza yargılamasında “kaçak”, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 247. maddesi ve devamında düzenlenmiştir. Bu düzenlemelere göre kaçak, hakkında bir yakalama emri çıkarıldığı halde bulunamayan ve kendisine ulaşılamayan, yani mahkemeye gelmeyen sanık anlamına gelir.

CMK’ya Göre Kaçak Sayılmanın Şartları:

Bir kişi aşağıdaki şartlar varsa “kaçak” sayılır:

Hakkında bir soruşturma veya kovuşturma bulunmalı,
Mahkeme veya savcılık tarafından yapılan çağrılara rağmen gelmemeli,
Yakalama emrine rağmen yakalanamamış olmalı,
Nerede olduğu bilinmemeli veya saklandığı düşünülmeli,
Mahkeme, yokluğunda yargılama yapılmasına karar vermeli.

Bu durumda kişi hakkında kaçak kararı verilir ve bazı özel usuller devreye girer (örneğin mal varlığına el koyma, ilan yoluyla bildirim, yokluğunda yargılamaya devam edilmesi gibi).

Kaçak Sanığa Uygulanan İşlemler:

İlan yapılır (resmî gazetede vs.),
15 gün içinde gelmezse mallarına el konulabilir,
Yokluğunda duruşmaya devam edilir,
Bazı hakları sınırlandırılabilir (örneğin tanık dinletme gibi).

KAÇAKLIK KARARININ VERİLMESİNİN ŞARTLARI NELERDİR?
Ceza yargılamasında kaçaklık kararı verilmesinin şartları, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 247. maddesi ve devamında açıkça düzenlenmiştir. Mahkeme bir kişiye “kaçak” sıfatını verebilmesi için bazı özel koşulların gerçekleşmiş olması gerekir.
🔹 Kaçaklık Kararının Verilmesinin Şartları:
Sanık hakkında kamu davası açılmış olmalı.
– Yani kişi hakkında zaten bir ceza davası başlatılmış olmalıdır.
Sanık hakkında usulüne uygun şekilde çağrı yapılmış olmalı.
– Mahkeme, sanığa tebligat göndererek duruma uygun şekilde davet etmiş olmalıdır.
Sanık çağrıya rağmen gelmemeli ve yakalanamamış olmalı.
– Yani ya gelmemiş, ya da hakkında çıkarılan yakalama emri sonuçsuz kalmış olmalıdır.
Sanığın yerinin bilinmemesi veya saklandığı anlaşılmalı.
– Yani sanığın nerede olduğu tespit edilemiyor ya da bilinçli şekilde gizleniyor olması gerekir.
Mahkeme, kaçaklık koşullarının oluştuğuna karar vermeli.
– Tüm bu koşullar gerçekleşirse, mahkeme kaçaklık kararı verir.
Kaçaklık kararı ilanla duyurulur.
– Sanığa ulaşmak için ilan yapılır ve 15 gün süre verilir.
🔸 Sonuç:
Kaçaklık kararı verilirse, bu kişi hakkında bazı özel yargılama usulleri devreye girer. Örneğin, malvarlığına el koyma, yokluğunda yargılama yapılması gibi sonuçlar doğurur.

KAÇAKLIK KARARI VERİLMESİNİN SONUÇLARI NELERDİR?

Kaçaklık kararı verilmesinin ceza yargılamasında önemli ve ciddi sonuçları vardır. Bu sonuçlar, sanığın yargılamaya katılmadan bazı haklarının kısıtlanması, mallarına el konulması ve yargılamanın yokluğunda devam etmesi gibi uygulamalardır.

🔹 KAÇAKLIK KARARININ SONUÇLARI (CMK m. 248 ve devamı):

İlan Yapılması:
- Kaçaklık kararı verildikten sonra bu karar, sanığa ilan yoluyla bildirilir (örneğin Resmî Gazete’de veya uygun görülen yerlerde).
- Sanığa, 15 gün içinde gelip teslim olması için süre tanınır.
Malvarlığına El Koyma:
- Sanık 15 gün içinde teslim olmazsa, hakkında malvarlığına el koyma kararı verilebilir (CMK m. 248).
- Bu, özellikle sanığın suçtan elde ettiği gelirlerin dondurulması veya korunması amacıyla yapılır.
Yargılamanın Yokluğunda Devam Etmesi:
- Sanık gelmediği ve yakalanamadığı için, yargılama gıyabında (yokluğunda) devam eder (CMK m. 247/2).
- Sanık mahkemeye gelene kadar bazı delil işlemleri yapılabilir.
Savunma Hakkının Sınırlandırılması:
- Sanığın bazı savunma hakları kısıtlanabilir. Örneğin, tanık sorgulama hakkı, belge sunma hakkı gibi bazı haklar fiilen kullanılamaz.
- Ancak zorunlu müdafii atanır, yani kaçak sanığın bir avukatı olur.
Karar Verilebilir:
- Mahkeme, duruşmaların sonunda kaçak sanık hakkında hüküm (mahkûmiyet veya beraat) verebilir. Bu hüküm, sanığın yokluğunda da kurulabilir.
İtiraz ve İstinaf Hakkı Saklıdır:
- Kaçak sanık, sonradan yakalanır veya kendiliğinden gelirse, verilen karara karşı istinaf ve temyiz yoluna başvurabilir.
- Ayrıca bazı durumlarda yeniden yargılama talebi de mümkündür (özellikle yokluğunda karar verilmişse).

🟨 Özetle:

Kaçaklık kararı, hem ceza muhakemesi sürecini hızlandırmak, hem de sanığın teslim olmasını sağlamak amacıyla uygulanan istisnai bir yoldur. Ancak sanık için malvarlığı kaybı, savunma zayıflığı ve yokluğunda yargılama gibi ciddi sonuçlar doğurur.

KAÇAKLIK KARARI VERİLEN KİŞİYE GÜVENCE BELGESİ VERİLEBİLİR Mİ?

Evet, kaçaklık kararı verilen kişiye “güvence belgesi” verilebilir.

🔹 Güvence Belgesi Nedir?

Güvence belgesi, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 249. maddesinde düzenlenmiştir. Kaçaklık kararı verilmiş bir kişi, kendiliğinden gelip teslim olmak isterse, bazı haklarını korumak amacıyla mahkemeden güvence belgesi talep edebilir.

🔸 CMK m. 249’a Göre Güvence Belgesi Şartları:

Kaçaklık kararı verilmiş olmalı.
Kaçak olan kişi, teslim olmadan önce mahkemeden bu belgeyi talep etmeli.
Mahkeme, kişinin yakalanmayacağına veya tutuklanmayacağına dair güvence verebilir.
Bu güvence yalnızca ifade vermek ve savunmasını yapmak için gelmesini sağlamak amacıyladır.

🔸 Güvence Belgesinin Özellikleri:

Yazılı olur ve kişiye bildirilir.
Kişinin sadece belgede belirtilen amaçla ve süreyle serbest kalmasını sağlar.
Mahkeme, belgede tutuklama yapılmayacağını taahhüt eder, ama bu garanti sonsuz süreli değildir.
Eğer kişi belgeye rağmen teslim olmazsa veya kaçarsa, bu belge geçersiz olur.

🟨 Özetle:

Kaçak konumundaki sanık, mahkemeye başvurarak yakalanmadan veya tutuklanmadan gelip savunma yapabilmek için güvence belgesi alabilir. Bu belge, yargılamaya katılımı teşvik etmek için tanınan bir haktır ama kötüye kullanılmaması için sınırlandırılmıştır.

İLETİŞİMİNİZ HALİNDE ANTORYUM HUKUK BÜROSU ve CEZA AVUKATI ÇALIŞANLARI OLARAK CEZA DOSYALARINIZDA; SORUŞTURMA AŞAMASINDAN MAHKEME SÜRECİNE KADAR HER AŞAMADA SİZİ TEMSİL ETMEYE VE HUKUKİ DESTEK ve DANIŞMANLIK HİZMETİ SUNMAYA HAZIRIZ. ANTORYUM HUKUK BÜROSU OLARAK AVUKAT-MÜVEKKİL ARASINDA KURULAN VEKALET İLİŞKİSİNİ ÖNEMSİYOR, VEKİLLE DUYULAN GÜVENİN GEREĞİNİ YERİNE GETİRMEK İSTİYORUZ.