- GENEL AÇIKLAMALAR ve KORUNAN HUKUKSAL YARAR:
Görevi yaptırmamak için direnme suçu ve cezası, Türk Ceza Kanunu’muzun ‘Millete ve Devlete Karşı Suçlar ve Son Hükümler’ kenar başlıklı dördüncü kısmın; ‘Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar’ kenar başlıklı birinci bölümünde ‘Zimmet, İrtikap, Rüşvet, Nüfuz Ticareti, Görevi Kötüye Kullanma, Göreve İlişkin Sırrın Açıklanması, Kamu Görevlisinin Ticareti, Kamu Görevinin Terki veya Yapılmaması, Kişilerin Malları Üzerinde Usulsüz Tasarruf, Kamu Görevinin Usulsüz Olarak Üstlenilmesi, Özel İşaret ve Kıyafetleri Usulsüz kullanma, Kamu Görevine Ait Araç ve Gereçleri Suçta Kullanma’ suçları ile birlikte düzenlenmiştir. Görevi yaptırmamak için direnme suçu ancak icrai yani aktif hareketler gösterilerek işlenebilen bir suç tipidir.
Görevi yaptırmamak için direnme suçunun cezası nedir? Görevi yaptırmamak için direnme suçunun cezası altı aydan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Suçun yargı görevi yapan kişilere karşı işlenmesi halinde, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Görevi yaptırmamak için direnme suçu, kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle veya birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde verilecek ceza üçte biri oranında artırılır. Eğer suçun, silahla ya da var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Görevi yaptırmamak için direnme suçu ile korunan hukuksal yarar, kamu idaresi organlarının herhangi bir engelle karşılaşmadan görevlerini sürekli ve istikrarlı bir şekilde yerine getirilmesinin sağlanmasıdır.
- SUÇUN MADDİ UNSURLARI (Fail, Mağdur, Fiil, Netice, Nedensellik Bağı)
- Fail ve Mağdur:
Görevi yaptırmamak için direnme suçunun faili herkes olabilir. Fail, normal bir vatandaş olabileceği gibi, bir kamu görevlisi dahi olabilir.
Görevi yaptırmamak için direnme suçunun mağduru ise, cebir ve tehdit kullanılarak görevinin yapmasına engel olunan bir kamu görevlisidir. Kamu görevlisi’ terimi TCK 6. Maddede tanımlanmıştır.
Tanımlar – Madde 6/ c bendi :
c) Kamu görevlisi deyiminden; kamusal faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak katılan kişi
Bu bakımdan kamusal faaliyetin yürütülmesine sürekli veya süresiz olması fark etmeksizin atama veya seçilme yolu ile ya da diğer herhangi bir yol ile katılan kişiler kamu görevlisidirler. Esasında kamu görevlisi olmayan ancak özel kanunlarında ‘kamu görevlisi’ gibi sorumlu olacağı yazılı olan kişiler de Türk Ceza Kanunu bakımından kamu görevlisi olarak kabul edilecektirler.
Ceza Muhakemesi Kanunu 90. Madde gereğince suçüstü halinde herkes tarafından yapılan ‘yakalama’ tedbirinin cebir ve tehdit ile engellenmesi halinde de yakalamayı yapan kişi kamu görevlisi sayılır ve fail, görevi yaptırmamak için direnme suçundan cezalandırılır.
- Fiil, Netice, Nedensellik Bağı:
Görevi yaptırmamak için direnme – Madde 265:
(1) Kamu görevlisine karşı görevini yapmasını engellemek amacıyla, cebir veya tehdit kullanan kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Suçun yargı görevi yapan kişilere karşı işlenmesi halinde, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(3) Suçun, kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle veya birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte biri oranında artırılır.
(4) Suçun, silahla ya da var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(5) Bu suçun işlenmesi sırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.
Görevi yaptırmamak için direnme suçu, herhangi bir kamu görevlisine karşı, görevini icra etmesine engel olmak amacıyla cebir veya tehdit içeren bir fiil kullanılmasıyla oluşur.
Görevi yaptırmamak için direnme suçu, kamu görevlisine karşı, görevini yapmasını engellemek amacıyla işlenmesi arandığı için, öncelikle, failin direnme sergilediği işin kamu görevlisinin görev alanına giren bir iş olması gerekmektedir. Örneğin; öğretmenlik görevini icra eden bir kamu görevlisinin, trafik denetimi yapması halinde bu işleme karşı direnilmesi görevi yaptırmamak için direnme suçunu oluşturmayacaktır.
Kamu görevlisinin, görevini yapmasının, ‘cebir veya tehdit’ unsurlarının kullanılarak engellenmesi ve direnilmesi gerekmektedir. Cebir ve tehdit, kamu görevlisinin görevine henüz başlamadan uygulanabileceği gibi; kamu görevlisinin görevine başlamasından sonra da uygulanabilir. Görev bittikten sonra uygulanacak cebir ve tehdit görevi yaptırmamak için direnme suçunu oluşturmayacaktır.
- CEBİR:
Kamu görevlisinin, görevini yapmasının engellemeye yönelik olarak ve bu engellemeyi sağlayacak düzeyde doğrudan olarak kamu görevlisine uygulanacak olan fiziki güçtür. Her şeye rağmen, kamu görevlisi, görevinin gereklerini yerine getirmiş olsa dahi görevi yaptırmamak için direnme suçu tamamlanacaktır zira gösterilen cebrin objektif olarak görevi yaptırmamaya elverişli olması yeterlidir.
- TEHDİT:
Görevi yaptırmamak için direnme suçu, görevi yerine getirmesi halinde kendisinin veya yakınlarından birinin, bir zarar tehlikesi ile karşılaşacağının kamu görevlisine bildirilmesi halinde de oluşacaktır.
Gerek cebir gerekse de tehdit fiillerinin, görevi yaptırmamak için ‘direnme’ olarak kabulü için bunun icrai bir hareketle işlenmesi gerekmektedir. Pasif davranış olarak nitelendirebileceğimiz örneğin ‘durmak’ şeklindeki bir direnç görevi yaptırmamak için direnme suçunu oluşturmayacaktır. Diğer bir örnek, gözaltına alınmamak kendisini parmaklıklara zincirleyen kişinin davranışı pasif nitelikte olduğu için görevi yaptırmamak için direnme suçunu oluşturmayacaktır. Pasif davranışlarla kamu görevlisinin görevini yapmasının engellenmeye çalışması daha sonradan kendisini aktif davranışlara bırakırsa, bu halde suç oluşmuş olacaktır.
- Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçunun Nitelikli Halleri
- Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçunun Birden Fazla Kişi ile Birlikte İşlenmesi ve Failin Kendisini Tanınmayacak Hale Koyması (TCK 265. Madde/ 3. Fıkra):
Suçun birden fazla kişi ile birlikte işlenmesi veya kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koymak suretiyle işlenmesi halinde faile verilecek ceza arttırılacaktır.
- Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçunun Yargı Görevini Yapan Kişilere Karşı İşlenmesi (TCK 265. Madde/ 2. Fıkra):
Görevi yaptırmamak için direnme suçu eğer yaptıkları görevin ehemmiyeti bakımından yargı görevi yapan kişilere karşı işlenmiş ise nitelikli hal sebebi ile faile verilecek cezada arttırım yapılacaktır.
Görevi yaptırmamak için direnme suçunun nitelikli hali kapsamında olan suçun ‘Yargı görevini yapan kişilere’ işlenmesi deyiminden ne anlaşılmalıdır? Bunun cevabı için TCK madde 6/ (d) bendine bakmakta fayda vardır.
Tanımlar – Madde 6:
“…(1) Ceza kanunlarının uygulanmasında;
d) Yargı görevi yapan deyiminden; yüksek mahkemeler, adlî ve idarî mahkemeler üye ve hakimleri ile Cumhuriyet savcısı ve avukatlar,
…”
Yargı görevi yapan kişiler deyiminden yüksek mahkemeler, adlî ve idarî mahkemeler üye ve hakimleri ile Cumhuriyet savcısı ve avukatlar anlaşılmalıdır.
- Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçunun Silahla İşlenmesi (TCK 265. Madde/ 4. Fıkra):
Suçun işlendiği anda failin yanında silah taşıması ancak bunu kullanmaması halinde görevi yaptırmamak için direnme suçu oluşmayacaktır. Dolayısıyla direnmenin silahın kullanılması suretiyle gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Görevi yaptırmamak için direnme suçunun nitelikli hali kapsamında olan suçun ‘silahla’ işlenmesi deyiminden ne anlaşılmalıdır? Bunun cevabı için TCK 6. Madde/ (f) bendine bakmakta fayda vardır.
Tanımlar – Madde 6:
“… (1) Ceza kanunlarının uygulanmasında;
f) Silah deyiminden;
1. Ateşli silahlar,
2. Patlayıcı maddeler,
3. Saldırı ve savunmada kullanılmak üzere yapılmış her türlü kesici, delici veya bereleyici alet,
4. Saldırı ve savunma amacıyla yapılmış olmasa bile fiilen saldırı ve savunmada kullanılmaya elverişli diğer şeyler,
5. Yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli hastalığa yol açıcı nükleer, radyoaktif, kimyasal, biyolojik maddeler,
…”
- Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçunun Var Olan veya Var Sayılan Suç Örgütlerinin Oluşturdukları Korkutucu Güçten Yararlanılarak İşlenmesi (TCK 265. Madde/ 4. Fıkra):
Gerçekte böyle bir örgüt var olabileceği gibi, böyle bir örgütün gerçekten var olması şart da değildir. Fail, kamu görevlisi üzerinde oluşturacağı baskının dozunu arttırmak için ve vereceği korkutucu ruh halinden faydalanabilmek için böyle bir yol izlemiş bulunmaktadır.
- SUÇUN MANEVİ UNSURLARI (Kast, Olası Kast, Bilinçli Taksir, Taksir)
- Kast, Olası Kast, Bilinçli Taksir, Taksir:
Görevi yaptırmamak için direnme suçunun oluşabilmesi için genel kast yeterlidir. Fail; bir kamu görevlisinin, görevinin gereklerini yapmaya çalıştığını ve bu görevin yapılmasını engellemek amacı ile cebir veya tehdit unsurlarına başvurduğunu bilmeli ve istemelidir. Görevi yaptırmamak için direnme suçunun işlenmesi esnasında failde görevin yapılmasını engelleme saiki arandığı için, olası kastın bu suç için uygulanma imkanı yoktur.
SUÇUN ÖZELLİK ARZ EDEN DİĞER HUSUSLARI (Teşebbüs, İçtima, İştirak)
- Hukuka Uygunluk Sebepleri, Teşebbüs, İçtima, İştirak:
Görevi yaptırmamak için direnme suçu, cebir ve tehdidin gerçekleştirildiği anda tamamlanır. Bu bakımdan icra hareketlerinin parçalara ayrılması oldukça zor olduğundan ötürü bu suça teşebbüs hükümlerinin uygulanması mümkün değildir.
Görevin yapılmasını engellemek için gösterilen cebir, eğer kasten yaralama suçunun netice sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesine de sebep oluyor ise fail görevi yaptırmamak için direnme suçunun yanında ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümlerden de cezalandırılacaktır.
- GÖREVİ YAPTIRMAMAK İÇİN DİRENME SUÇU İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
- (18. CD, 10.06.2015, 2015/2023, 2015/2454)
- Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu
- TCK 265. Madde
“Avukat olan katılanın, alacaklı vekili olarak süresinde borcunu ödemeyen sanık hakkında icra takibinde bulunacağını söylemesi üzerine, sanığın katılana hitaben “çeki takibe koyarsan ceza yersin, cezanı ben keserim, seni gebertirim” şeklinde sözler sarf ettiğinin anlaşılması karşısında, eylemin, TCK’nın 6/d maddesi delaletiyle aynı Kanunun 265/2. maddesinde düzenlenen görevi yaptırmamak için direnme suçunu oluşturduğu gözetilmeden, tehdit suçundan mahkumiyet kararı verilmesi,” (18. CD, 10.06.2015, 2015/2023, 2015/2454)
- Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu
- TCK 265. Madde
“Sanığın evinde yapılan haciz işlemi esnasında avukat olan katılana yönelik söylediği “g… yiyorsa boşalt” sözünün onur, şeref ve saygınlığı rencide edecek nitelikte olup hakaret suçunu oluşturmasına rağmen yanılgılı değerlendirme sonucu görevi yaptırmamak için direnme suçundan hüküm kurulması,”” (5. CD, 17.11.2014, 2013/7961, 2014/10995)
- (5. CD, 15.12.2014, 2013/6449, 2014/12676)
- Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu
- TCK 265. Madde
“ Sanığın ihtiyati tedbir kararının infazı için olay yerinde bulunan müşteki alacaklı vekili olan avukata, hakkında işlem yapılacağı esnada görevini yapmasını engellemek amacıyla “sen kiminle uğraştığını biliyor musun, sen kimsin y… herif” şeklinde tehdit ve hakaret içerikli sözler söylemesi şeklindeki eyleminin sübutu halinde TCK’nın 265/2 ve 125/1, 3-a, 4. maddelerinde düzenlenen görevi yaptırmamak için direnme ve hakaret fiillerini oluşturacağı, …” (5. CD, 15.12.2014, 2013/6449, 2014/12676)
- (18. CD, 12.05.2015, 2015/18999, 2015/1278)
- Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu
- TCK 265. Madde
“… Mahkeme tarafından sanığın polis memurlarına tehdit ve hakaret içerikli sözler söylediğinin kabul edildiği somut olayda, sanığın polis memurlarının hangi görevi yaptırmamak için nasıl cebir veya tehdit kullandığı açıklanmadan ve sanığın söylediği “sizinle görüşeceğim” demesinin ‘şikayet hakkı’ kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği eğer bu kapsamda değerlendirilmezse bu sözlerin sair tehdit kapsamında kalıp kalmadığı hususları da tartışılmadan, yazılı şekilde direnme suçundan mahkumiyet kararı verilmesi” (18. CD, 12.05.2015, 2015/18999, 2015/1278)
- (18. CD, 30.04.2015, 2015/19307, 2015/787)
- Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu
- TCK 265. Madde
“Sanığın, polis memurları tarafından kendisine cezai işlem uygulanacağının bildirilmesi üzerine ‘’ bana ceza yazamazsınız, benim tanıdığım savcı var, siz yenisiniz galiba, bana sicilinizi verin’’ demekten ibaret sözlerinin, tehdit niteliğinde bulunmaması nedeniyle, görevi yaptırmamak için direnme suçunun unsurlarının oluşmadığı gözetilmeden, yerinde olmayan gerekçeyle mahkumiyet hükmü kurulması,” (18. CD, 30.04.2015, 2015/19307, 2015/787)
- (5. CD, 07.01.2014, 2013/2903, 2014/114)
- Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu
- TCK 265. Madde
“Olay tarihinde sanıkların, husumetli oldukları şahıs ile aralarındaki kavgayı ayırıp yasal işlemlerini yürütmeye çalışan polis memuru katılanın kollarından ve yakasından tutmak suretiyle fikir ve eylem birliği içerisinde görevini yapmasını engellemek için cebir kullandıkları katılanın ve tanıkların aşamalardaki beyanları, bu beyanlar ile uyumlu 15/12/2011 tarihli olay yakalama tutanağından anlaşılmakla, yüklenen suçun tüm unsurları ile oluştuğu gözetilmeden …” (5. CD, 07.01.2014, 2013/2903, 2014/114)
- İLETİŞİMİNİZ HALİNDE ANTORYUM HUKUK BÜROSU ve CEZA AVUKATI ÇALIŞANLARI OLARAK CEZA DOSYALARINIZDA; SORUŞTURMA AŞAMASINDAN MAHKEME SÜRECİNE KADAR HER AŞAMADA SİZİ TEMSİL ETMEYE VE HUKUKİ DESTEK ve DANIŞMANLIK HİZMETİ SUNMAYA HAZIRIZ. ANTORYUM HUKUK BÜROSU OLARAK AVUKAT-MÜVEKKİL ARASINDA KURULAN VEKALET İLİŞKİSİNİ ÖNEMSİYOR, VEKİLLE DUYULAN GÜVENİN GEREĞİNİ YERİNE GETİRMEK İSTİYORUZ.
- DETAYLI BİLGİ İÇİN İLETİŞİM:☎️ 0534-419-19-91
