- EVLENME ENGELLERİ NELERDİR?
Türk Medeni Kanunu’na göre evlenme engelleri, kişilerin evlenmesini yasaklayan veya geçersiz kılan hukuki durumlardır. Bu engellerin bazıları kesin (mutlak), bazıları ise nispi (göreli) engellerdir. İşte başlıca evlenme engelleri:
🔴 KESİN (MUTLAK) EVLENME ENGELLERİ
Bu engeller varsa evlilik kesin olarak geçersiz sayılır (mutlak butlan). Yani yapılan evlilik, mahkeme kararıyla iptal edilir.
- Yakın hısımlık
- Üstsoy ve altsoy arasında (örneğin: baba-kız, dede-torun),
- Kardeşler arasında,
- Amca, dayı, hala, teyze ile yeğenler arasında evlilik yasaktır.
- Evli olmak
- Bir kişi, mevcut evliliği sona ermeden başka biriyle evlenemez.
- Çok eşlilik (çok evlilik) Türk hukukuna göre yasaktır.
- Akıl hastalığı
- Akıl hastalığı evlenmeye engel teşkil eder, çünkü evlilik için ayırt etme gücü gerekir.
- Ancak iyileşmiş ve doktor raporuyla bu durum belgelenmişse evlenme mümkün olabilir.
🟠 NİSPİ (GÖRELİ) EVLENME ENGELLERİ
Bu engeller varsa, evlenme iptal edilebilir ama mutlak geçersizlik söz konusu değildir. İlgili kişinin talebiyle iptal davası açılabilir.
- Ayırt etme gücünden yoksunluk
- Kişi geçici ya da sürekli olarak ayırt etme gücünü (akıl sağlığı, bilinç durumu) kaybetmişse evlenemez.
- Ayırt etme gücü olup da küçük veya kısıtlı olmak
- 18 yaşından küçükler evlenemez.
- Ancak:
- 17 yaşını doldurmuş kişiler anne-baba izniyle,
- 16 yaşını doldurmuş kişiler mahkeme kararıyla evlenebilir.
- Hile, korkutma veya tehdit ile yapılan evlilikler
- Evlilik rızası, zorlama ya da aldatma yoluyla alınmışsa, eş iptal davası açabilir.
🟡 BEKLEME SÜRESİ (İddet Müddeti)
Kadınlar için özel bir durumdur:
- Boşanmış kadın, 300 gün boyunca evlenemez.
- Ama bu süre dolmadan hamile olmadığını mahkeme kararıyla ispat ederse, süre beklenmeden evlenebilir.
- EVLENME ENGELLERİ OLAN YAŞ SINIRI NEDİR?
✅ EVLENME ENGELLERİ OLAN YAŞ SINIRI NEDİR?
Türk Medeni Kanunu’na göre evlenme yaşı sınırı hem mutlak hem de nispi evlenme engeli olarak düzenlenmiştir. Aşağıda detaylı biçimde açıklanmıştır:
🔞 1. 18 Yaş Altı – Genel Kural: Evlenemez
- 18 yaşını doldurmamış bir kişi doğrudan evlenemez.
- Bu yaş sınırı, hem kadın hem erkek için geçerlidir.
- Bu durum evlenme engelidir ve kural olarak evlilik geçersiz sayılır.
🟡 2. 17 Yaşını Dolduranlar – Aile İzni ile Evlenebilir
- 17 yaşını doldurmuş (ama 18 yaşını doldurmamış) bir kişi:
- Anne ve babasının (veya vasinin) izniyle evlenebilir.
⚖️ 3. 16 Yaşını Dolduranlar – Mahkeme Kararı ile Evlenebilir
- 16 yaşını dolduran biri:
- Ancak olağanüstü durumlar veya önemli bir sebeple,
- Mahkeme kararıyla evlenebilir.
- Aile izni yetmez; mahkeme onayı zorunludur.
❌ 4. 16 Yaşın Altı – Hiçbir Şartla Evlenemez
- 16 yaşından küçük kişilerin evlenmesi, Türk hukukuna göre kesinlikle yasaktır.
- Bu yaşta yapılan evlilikler, mutlak butlanla geçersiz sayılır.
Özetle Yaş Sınırları:
| Yaş | Evlenme Durumu |
| 0 – 15 yaş | Kesinlikle evlenemez. Mutlak evlenme engelidir. |
| 16 yaş | Yalnızca mahkeme kararıyla evlenebilir. |
| 17 yaş | Aile izniyle evlenebilir. |
| 18 yaş ve üzeri | Serbestçe evlenebilir. |
- HISIMLIĞIN EVLENME ENGELLERİNE OLAN ETKİSİ NELERDİR?
🔍 Hısımlığın Evlenme Engellerine Olan Etkisi Nedir?
Hısımlık, Türk Medeni Kanunu’na göre evlenme engelleri arasında yer alır. Bazı derecelerdeki hısımlar arasında evlenmek kesin olarak yasaktır ve bu yasağa rağmen yapılan evlilikler geçersiz sayılır (mutlak butlan ile hükümsüzdür).
🧬 Hısımlık Türleri ve Evlenmeye Etkisi
1. Kan Hısımlığı (Soybağına Dayalı Hısımlık)
- Kişilerin biyolojik olarak birbirine bağlı olması durumudur (anne-baba, çocuk, kardeş vb.).
- Kan hısımlığı evlenmeye şu şekilde engel olur:
| Hısımlık Derecesi | Evlenme Durumu |
| Üstsoy ve altsoy (anne-baba, çocuk, torun vs.) | ❌ Evlenemez (kesin yasak) |
| Kardeşler | ❌ Evlenemez |
| Amca, dayı, hala, teyze ↔ yeğen | ❌ Evlenemez |
| Kuzenler (1. dereceden yan soy) | ✅ Evlenebilir (yasal engel yok) |
📌 Önemli Not: Kuzenler arasında evlilik toplumsal olarak eleştirilebilir ama hukuken yasaktır denilemez.
2. Kayın Hısımlığı (Evlilik Yoluyla Oluşan Hısımlık)
- Evlilik nedeniyle oluşan hısımlıktır. Örneğin: bir kişinin eşinin annesi, babası, çocuğu.
| Durum | Evlenme Durumu |
| Kişi ↔ eşinin altsoyu (üvey çocuk) | ❌ Evlenemez (kesin yasak) |
| Kişi ↔ eşinin üstsoyu (kayınvalide, kayınpeder) | ❌ Evlenemez |
- Evlilik sona erse bile (boşanma ya da ölüm), bu engel devam eder.
3. Evlatlık Hısımlığı
- Evlat edinme yoluyla oluşan hısımlık da evlenmeye engel teşkil eder.
| Durum | Evlenme Durumu |
| Evlat edinen ↔ evlatlık | ❌ Evlenemez |
| Evlatlık ↔ evlat edinenin kan hısımları | ❌ Evlenemez |
📌 Burada da biyolojik bağ olmasa bile, hukukî bağ evlenmeye engeldir.
⚖️ Sonuç:
Hısımlık ilişkileri özellikle şu gruplar arasında evlenmeyi kesin olarak yasaklar:
- Kan hısımlığı (üstsoy-altsoy, kardeşler, amca/dayı-hala/teyze ↔ yeğen),
- Kayın hısımlığı (eşin altsoyu/üstsoyu),
- Evlatlık ilişkisi (evlat edinen ile evlatlık ve onların hısımları).
Bu hısımlık derecelerine rağmen yapılan evlilikler, Türk Medeni Kanunu’na göre mutlak butlanla geçersiz sayılır.
- AKIL HASTALIĞININ EVLENME ENGELLERİNE OLAN ETKİSİ NELERDİR?
🧠 Akıl Hastalığının Evlenme Engellerine Olan Etkisi Nedir?
Akıl hastalığı, Türk Medeni Kanunu’na göre mutlak evlenme engellerinden biridir. Bu durum, kişinin evlenme ehliyetine doğrudan etki eder. Çünkü evlilik için gerekli olan ayırt etme gücüne (temyiz kudretine) sahip olmak esastır.
⚖️ Türk Medeni Kanunu’na Göre Hüküm:
📜 TMK m. 133:
“Ayırt etme gücüne sahip olmayanlar evlenemez. Akıl hastaları ancak resmî sağlık kurulu raporuyla evlenmelerinde sakınca bulunmadığı anlaşıldığı takdirde evlenebilirler.”
🔍 Detaylı Açıklama:
1. Sürekli Akıl Hastalığı Olanlar
- Evlenmeleri yasaktır.
- Çünkü bu kişiler ayırt etme gücüne sahip değildir.
- Yapılan evlilik, mutlak butlanla geçersiz sayılır (yani baştan itibaren yok hükmündedir).
2. Geçici veya İyileşmiş Akıl Hastalığı
- Kişi, daha önce akıl hastası olsa bile iyileştiği ve evliliğe engel olmadığı resmî sağlık kurulu raporuyla belgelenirse, evlenebilir.
✅ Akıl Hastalığında Evlilik Şartı:
🔎 Resmî sağlık kurulu raporu
Evlilik başvurusu sırasında, akıl hastalığı olduğu bilinen kişiden bu rapor istenir. Raporda, kişinin evlenmesine engel olmadığı açıkça belirtilmelidir.
❌ Akıl Hastalığı Varken Yapılan Evliliklerin Sonucu:
- Evlilik geçerli kabul edilmez.
- Bu evlilik, ilgililerin veya Cumhuriyet Savcısı’nın talebiyle mutlak butlan (geçersizlik) davası ile iptal edilir.
🔔 Ayırt Etme Gücünün Önemi
Akıl hastalığı olan kişinin evlenip evlenemeyeceği sorusu, aslında şuna dayanır:
➡️ Evlenme anında ayırt etme gücü var mı?
- Eğer yoksa, evlilik geçersizdir.
- Varsa ama sonradan hastalık ortaya çıkmışsa, evlilik geçerli olur (akıl hastalığı evlenme anında yoksa).
📌 Özet Tablo:
| Durum | Evlenme Hakkı |
| Sürekli akıl hastalığı (temyiz gücü yok) | ❌ Evlenemez |
| Geçici hastalık veya iyileşmişse | ✅ Sağlık kurulu raporuyla evlenebilir |
| Akıl hastası ama raporla engel olmadığı belirlenmişse | ✅ Evlenebilir |
| Akıl hastası ama rapor yok veya olumsuz | ❌ Evlenemez |
- İDDET MÜDDETİNİN EVLENME ENGELLERİ ÜZERİNE OLAN ETKİSİ NEDİR?
🔍 İddet Müddetinin Evlenme Engelleri Üzerine Olan Etkisi Nedir?
İddet müddeti (bekleme süresi), Türk Medeni Kanunu’na göre kadınlar açısından geçerli bir evlenme engelidir. Bu süre, kadının önceki evliliğinin sona ermesinden sonra yeniden evlenebilmesi için beklemesi gereken zorunlu süredir.
📜 Türk Medeni Kanunu’na Göre:
📖 TMK m. 132:
“Evliliği sona eren kadın, 300 gün geçmeden evlenemez. Ancak, doğurmakla veya mahkeme kararıyla hamile olmadığı anlaşılırsa, bu süre beklenmeden evlenebilir.”
⏳ İddet Müddetinin Amacı Nedir?
- Yeni evlilikte doğacak çocuğun soybağını karıştırmamak,
- Çocuğun babalığını doğru belirlemek,
- Olası gebeliğin sonuçlarını güvence altına almak.
⚠️ İddet Müddeti Ne Zaman Başlar?
- Boşanma kararının kesinleştiği tarihten itibaren 300 gün (yaklaşık 10 ay) boyunca geçerlidir.
- Evliliğin ölümle sona ermesi durumunda da aynı süre uygulanır.
🛑 İddet Müddeti Bir Evlenme Engelidir:
- Bu süre dolmadan kadın evlenemez.
- Eğer evlenirse, bu evlilik iptal edilebilir.
- Yani iddet müddeti, nispi (kesin olmayan) bir evlenme engelidir.
✅ İddet Süresinin Kaldırılması (Kaldırma Davası)
Kadın bu süreyi beklemeden evlenmek istiyorsa:
- Aile Mahkemesi’ne başvurarak “iddet müddetinin kaldırılması davası” açar.
- Mahkeme, kadının hamile olmadığını resmi sağlık raporuyla tespit ederse bu süreyi kaldırır.
- Mahkeme kararıyla birlikte kadın hemen evlenebilir.
📌 Özetle:
| Durum | Evlenme Durumu |
| Evliliği sona eren kadın | 300 gün dolmadan evlenemez (iddet engeli) |
| Kadın hamile değilse | Mahkeme kararıyla süre kaldırılır |
| 300 gün geçerse | Serbestçe evlenebilir |
| İddet süresi dolmadan evlenilirse | Evlilik iptal edilebilir (nispi engel) |
👩⚖️ Uygulamada Dikkat Edilecekler:
- Erkekler için böyle bir süre yoktur.
- İddet müddeti sadece kadınlara uygulanır.
- Bekleme süresi doğumla sona erer; kadın doğurursa iddet müddeti otomatik olarak kalkar.
- ANTORYUM HUKUK BÜROSU OLARAK HUKUKİ TÜM UYUŞMAZLIKLARINIZDA YANINIZDA OLMAK İSTİYORUZ. MEVEKKİL ve AVUKAT ARASINDA KURULAN VEKALET İLİŞKİSİNİ ÖNEMSİYORUZ. ☎️ 05344191991
