- İSİM ve SOYİSİM EDĞİŞTİRME DAVASINI KİM AÇABİLİR?
İsim ve soyisim değiştirme davasını, kişinin kendisi açabilir. Türk Medeni Kanunu’na göre, bir kişi haklı sebeplerin varlığı halinde mahkeme kararıyla isim veya soyadını değiştirebilir. Bu dava, nüfus kaydının bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır.
Kimler açabilir?
- Reşit (18 yaşını doldurmuş) bireyler: Kendi ad veya soyadını değiştirmek isteyen herkes bizzat dava açabilir.
- Velayet altındaki çocuklar için: Dava, çocuğun velisi (genellikle anne veya baba) tarafından açılır.
- Vesayet altında olanlar için: Vasi, mahkemeden izin alarak dava açabilir.
Gerekçeler neler olabilir?
- İsmin alay konusu olması
- Telaffuzunun zor olması
- Dini veya etnik sebepler
- Aile ile bağların kopması
- Yazım hatası ya da memur hatası
- Kişilikle bağdaşmayan bir ad/soyad
- İSİM ve SOYİSİM DEĞİŞTİRME DAVASININ HAKLI SEBEBE DAYANMASI NE DEMEK?
“İsim ve soyisim değiştirme davasının haklı sebebe dayanması“, kişinin adını veya soyadını değiştirmek istemesi için geçerli, makul ve toplumda kabul gören bir gerekçesi olması gerektiği anlamına gelir. Türk Medeni Kanunu’nun 27. maddesi, isim değişikliğinin ancak haklı sebebe dayanarak mahkeme kararıyla yapılabileceğini düzenler.
Haklı sebep nedir?
Haklı sebep, kişinin mevcut ad veya soyadı nedeniyle:
- Toplumda alay konusu olması (örnek: komik veya uygunsuz çağrışım yapan isimler)
- Kişiliğiyle bağdaşmaması (örnek: dini, etnik veya kültürel nedenlerle rahatsızlık duyulması)
- Yazım ya da telaffuz hatası olması (nüfus kayıtlarında yanlış yazım)
- Aile ile bağın kalmaması (örneğin, soyadı taşıdığı aile ile ilişkisinin kesilmesi)
- Yabancı isim olup kişinin kimliğiyle uyuşmaması
- Cinsiyet değişikliği sonrası yeni isme geçme ihtiyacı
gibi gerekçelerdir. Bu nedenlerin kişisel değil, objektif olarak makul ve anlaşılabilir olması gerekir.
Örnekler:
- “Satılmış” gibi alay konusu olabilecek bir isme sahip bir kişinin bu ismi değiştirmek istemesi.
- “Yılmaz” soyadına sahip biri, ailesiyle tüm bağlarını kopardığını ve yeni bir soyad istediğini belirtmesi.
- Adının yanlış yazılması: “Mehmet” yerine “Mehmed” yazılması gibi.
Mahkeme bu nedenin kişiyi manevi olarak rahatsız edecek derecede ciddi olup olmadığına bakar.
- İSİM ve SOYİSİM DEĞİŞTİRME DAVASINDA YETKİLİ ve GÖREVLİ MAHKEME NERESİDİR ?
- İsim ve soyisim değiştirme davasında yetkili ve görevli mahkeme, kanunen şu şekilde belirlenmiştir:
- ✅ Görevli Mahkeme:
- 👉 Asliye Hukuk Mahkemesi
Bu tür davalara bakmakla görevli olan mahkeme, Asliye Hukuk Mahkemesidir. Yani davayı Sulh Hukuk ya da İdare Mahkemesi değil, yalnızca Asliye Hukuk Mahkemesi görür.
- ✅ Yetkili Mahkeme:
- 👉 Dava açacak kişinin nüfusa kayıtlı olduğu yer mahkemesi
Yani davacının nüfus kütüğüne kayıtlı olduğu il veya ilçedeki Asliye Hukuk Mahkemesi yetkilidir. - 📌 Örnek:
Kişi, İstanbul Kadıköy nüfusuna kayıtlıysa, dava Kadıköy Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır.
Fiziken başka bir şehirde yaşıyor olsa bile, nüfusa kayıtlı olduğu yer esas alınır.
- İSİM ve SOYİSİM DEĞİŞTİRME DAVASI NE KADAR SÜRER ?
İsim ve soyisim değiştirme davası süreci, başvurunun niteliği ve mahkemenin yoğunluğuna göre değişiklik gösterebilir, ancak genel bir süre tahmini verebiliriz:
İsim ve Soyisim Değiştirme Davası Süresi:
- Başvurudan sonra mahkeme süreci: Dava, başvurunun yapıldığı tarihten itibaren yaklaşık 2-6 ay içinde sonuçlanabilir. Ancak, bu süre mahkemenin yoğunluğu, dosyanın karmaşıklığı, ve gerekli belgelerin tam olup olmaması gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir.
- İlk duruşma: Genellikle başvuru yapıldıktan sonra mahkeme, davalıyı ve diğer ilgili tarafları çağırarak ilk duruşmayı 1-2 ay içerisinde yapar. İlk duruşma, mahkeme tarafından verilen tarih ve tarafların savunmalarına göre belirlenir.
- Mahkemenin karar vermesi: Eğer mahkeme, başvuruyu kabul ederse, karar ortalama 2-4 hafta içinde verilebilir.
Süreyi Etkileyen Faktörler:
- Haklı sebep: Eğer başvurulan gerekçe açık ve kabul edilebilir bir sebebe dayanıyorsa, davanın süreci daha kısa olabilir. Eğer mahkeme, gerekçeyi yetersiz görürse, ek belgeler istenebilir ve süreç uzayabilir.
- Duruşma sayısı: Davanın daha karmaşık olduğu durumlarda, birden fazla duruşma yapılabilir, bu da süreci uzatabilir.
- Mahkeme yoğunluğu: Mahkemelerin yoğunluğu da davanın ne kadar süreceğini etkileyebilir. Örneğin, yoğun bir dönemde başvuru yaparsanız, ilk duruşma ve karar verme süresi biraz daha uzun olabilir.
Özetle, isim ve soyisim değiştirme davası genellikle 2 ile 6 ay arasında bir sürede tamamlanabilir. Ancak, bu süreç çeşitli faktörlere göre kısa ya da uzun olabilir.
- İSİM ve SOYİSİM DEĞİŞTİRME DAVASINDA GEREKLİ EVRAKLAR NELERDİR?
İsim ve soyisim değiştirme davası açarken, başvuru için gerekli olan evraklar, sürecin düzgün bir şekilde ilerlemesi için oldukça önemlidir. İşte gerekli belgeler:
1. Dava Dilekçesi
- İsim veya soyisim değiştirme talebinizi içeren, dilekçe ile başvurmanız gerekmektedir.
- Bu dilekçede, değiştirmek istediğiniz isim veya soyadı, talebin gerekçesi ve diğer ilgili bilgiler yer almalıdır.
- Dilekçe örneğini mahkeme veya bir avukattan temin edebilirsiniz.
2. Nüfus Kayıt Örneği
- Davacı kişinin nüfus kayıt örneği veya nüfus kayıt belgesi gereklidir.
- Bu belgeyi, Nüfus Müdürlüğü‘nden alabilirsiniz. Bu, adınızın ve soyadınızın resmi kaydını gösterir.
3. Kimlik Belgesi (Nüfus Cüzdanı ya da Kimlik Kartı)
- Kimlik kartınız veya nüfus cüzdanınız aslı ve fotokopisi, kimliğinizi doğrulamak için gereklidir.
4. Adli Sicil Kaydı (Sabıka Kaydı)
- Adli sicil kaydınız da genellikle istenir.
- Sabıka kaydının temiz olduğuna dair bir belge, başvurunun hızlı işleyebilmesi için gerekebilir. (Bazı durumlarda mahkeme talep etmeyebilir, ancak hazırlıklı olmakta fayda var.)
- Adli sicil kaydını, e-devlet üzerinden alabilirsiniz.
5. Varsa Hukuki Temsilci (Avukat) Yetki Belgesi
- Eğer bir avukatla başvuruyorsanız, avukatınıza yetki belgesi verilmesi gerekmektedir.
- Avukatınız adına açılacak davalarda bu belge, avukatın size vekalet ettiğini gösterir.
6. Dava Ücreti ve Harçlar
- Dava harcı ve masraflar ödenmiş olmalıdır.
- Mahkeme harcı, dava açılmadan önce mahkeme veznesine ödenir. Bu harç miktarı, davanın türüne ve mahkemenin kararına göre değişebilir, bu yüzden harcı doğru bir şekilde öğrenmek önemlidir.
7. Ekstra Belgeler (Gerekirse)
- Mahkeme, başvuruyu değerlendirdikten sonra ekstra belgeler isteyebilir. Örneğin:
- Şahit beyanları (adınızın alay konusu olması gibi bir durum varsa, tanık beyanları gerekebilir).
- Psikolojik raporlar (kişisel bir rahatsızlık durumunda).
- İlgili sebeplerin kanıtları (örneğin, aile bağlarının kopmuş olması, iş yerinde zorluklar vb.).
Başvurunun Tamamlanması:
Tüm bu belgelerle birlikte, dava dilekçeniz ve ek belgelerle birlikte nüfus kütüğünün bulunduğu Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurabilirsiniz.
- İSİM ve SOYİSİM DEĞİŞTİRME DAVASI SONUÇLARI NELERDİR?
İsim ve soyisim değiştirme davası, başvurulan mahkeme tarafından sonuçlandırıldığında, davacının talebine uygun olarak çeşitli sonuçlar doğurabilir. Mahkemenin kararına göre sonuçlar, kişiye göre değişse de genel olarak şu şekilde özetlenebilir:
1. İsim veya Soyisim Değişikliği Kabul Edilirse:
- Yeni isim/soyadının kayıtlara işlenmesi: Mahkeme, kişinin talebini kabul ederse, yeni isim veya soyadınız resmi nüfus kaydına işlenir. Bu, tüm devlet kurumlarında, resmi belgelerde ve diğer kayıtlarda geçerli olacaktır.
- Nüfus cüzdanı, pasaport, ehliyet gibi resmi belgelerinizde de bu değişiklikler yapılır.
- Geçerli olan tüm belgelerde değişiklik: Değişiklik yapıldıktan sonra, yeni isminiz veya soyadınız tüm resmi işlemler ve belgeler üzerinde geçerli hale gelir. Eski isminiz ve soyadınız, resmi kayıtlardan kaldırılır.
- Yeni kimlik kartı: Mahkeme kararının ardından, yeni kimlik kartı almanız gerekir. Bu işlem, Nüfus Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilir.
2. İsim veya Soyisim Değişikliği Reddedilirse:
- Değişiklik talebiniz reddedilir: Eğer mahkeme, başvurunuzu kabul etmezse, isim veya soyisim değişikliği yapılmaz. Mahkeme, başvurduğunuz değişikliğin haklı bir sebebe dayanmadığını veya yasal koşulları karşılamadığını değerlendirerek reddedebilir.
- Yasal haklarınızı kaybetmezsiniz: Davanın reddedilmesi, başka bir dava açmanızı engellemez. Eğer değişiklik için geçerli sebepler olduğuna inanıyorsanız, yeniden başvuru yapabilirsiniz. Ancak mahkeme, önceki başvurularınızı dikkate alarak daha dikkatli bir inceleme yapacaktır.
3. İsim veya Soyisim Değişikliği Kararının İstinaf Edilmesi:
- Karara itiraz hakkı: Mahkemenin verdiği karar, istinaf mahkemesine taşınabilir. Eğer davacı ya da karşı taraf, mahkemenin kararına itiraz ederse, dava yeniden bir üst mahkeme olan bölge idare mahkemesinde görüşülür. Bu süreç daha uzun sürebilir.
4. İsim veya Soyisim Değişikliği Sonrası Sosyal ve Hukuki Etkiler:
- Hukuki bağlar: İsim veya soyisim değişikliği sonrası, önceki soyadı ve isme dayalı hukuki yükümlülükler (örneğin, miras hakkı) devam eder. Bu değişiklik, hukuki durumları değiştirmez; sadece kişisel ad ve soyadınızı etkiler.
- Aile ilişkileri: Eğer soyadınızda bir değişiklik yapıldıysa, bu genellikle aile bağlarınızı etkilemez. Ancak, boşanmış bireyler veya aile içi ilişkilerdeki değişiklikler durumunda, mahkeme soyadı değişikliğini değerlendirirken bunları göz önünde bulundurabilir.
Sonuçlar Özetle:
- İsim ve soyisim değişikliği kabul edilirse: Yeni isim veya soyadınız resmi kayıtlara işlenir ve bu ismi kullanmaya başlarsınız.
- Başvuru reddedilirse: İsim veya soyisim değişikliği yapılmaz ve eski kayıtlar geçerli olur.
- İtiraz hakkı: Karar istinaf mahkemesine taşınabilir, bu da süreci uzatabilir.
Her durumda, isim veya soyisim değişikliği kişisel bir karar olduğundan, mahkemeler tarafından verilen kararlar kişisel tercihler ve hukuk kuralları arasında dikkatle değerlendirilir.
- ANTORYUM HUKUK BÜROSU OLARAK HUKUKİ TÜM UYUŞMAZLIKLARINIZDA YANINIZDA OLMAK İSTİYORUZ. MÜVEKKİL ve AVUKAT ARASINDA KURULAN VEKALET İLİŞKİSİNİ ÖNEMSİYORUZ. ☎️ 05344191991
