SENEDİN YAĞMASI SUÇU (ZORLA SENET İMZALATMA SUÇU) VE CEZASI (TCK 148. Madde / 2.Fıkra)

GENEL AÇIKLAMALAR ve KORUNAN HUKUKSAL YARAR:

Senedin yağması suçu (zorla senet imzalatma suçu) ve cezası Türk Ceza Kanunu’muzun kişilere karşı suçlar kenar başlıklı ikinci kısmın; ‘Malvarlığına Karşı Suçlar’ kenar başlıklı onuncu bölümünde ‘yağma suçu’ içerisinde ve ikinci fıkra olarak düzenlenmiştir. Suç yapısı itibari ile icrai faaliyetlerle işlenebilmektedir. Bir suçun ihmali davranışlarla da işlenebilmesi için kanunda açık ve seçik olarak bu hususta bir düzenleme olması gerekmektedir. Kanun koyucu senedin yağması suçu bakımından böyle bir düzenleme yoluna gitmemiştir.

Senedin yağması suçunun cezası nedir? Senedin yağması suçunun cezası altı yıldan on yıla kadar hapis cezasıdır.

Senedin yağması suçu ile korunan en temel hukuksal yarar kişinin dilediği kişi ile sözleşme yapma, dilediği zaman borç altına girme veya alacaklı olduğu hallerde ise dilediği kişiyi ibra etme hürriyetidir.

SUÇUN MADDİ UNSURLARI (Fail, Mağdur, Fiil, Netice, Nedensellik Bağı)

Fail ve Mağdur:

Senedin yağması suçunun faili veya mağduru herkes olabilir. Gerek failin gerekse de mağdurun özel bir niteliğe sahip olması aranmamaktadır.

Fiil, Netice, Nedensellik Bağı:

Senedin Yağması – Madde 148:

(2) Cebir veya tehdit kullanılarak mağdurun, kendisini veya başkasını borç altına sokabilecek bir senedi veya var olan bir senedin hükümsüz kaldığını açıklayan bir vesikayı vermeye, böyle bir senedin alınmasına karşı koymamaya, ilerde böyle bir senet haline getirilebilecek bir kağıdı imzalamaya veya var olan bir senedi imha etmeye veya imhasına karşı koymamaya mecbur edilmesi halinde de aynı ceza verilir.

Senedin yağması suçu nedir? Senedin yağması suçu; cebir ve tehdit kullanılarak, mağduru vermek istemediği bir senedi vermeye mecbur kılmaya veya var olan bir senedin imhasına zorlama ile oluşur.

Senedin yağması suçunda, tıpkı TCK 148. Maddenin 1. Fıkrasında düzenlenen ‘malın yağmasında’ olduğu gibi mağdur aleyhine cebir ve tehdit unsurlarına başvurulmaktadır. Bu suç, geleneksel yağma suçundan suçun konusu itibari ile ayrılmakta olup suçun konusunu bir ‘mal’ değil ‘senet’ oluşturmaktadır.

Senedin yağması suçu çok farklı seçimlik hareketlerle işlenebilen bir suç tipidir.

Mağdurun, kendisini veya başkasını borç altına sokabilecek bir senedi vermeye;
Var olan bir senedin hükümsüz kaldığını açıklayan bir vesikayı vermeye;
Mağdurdan, kendisini veya başkasını borç altına sokabilecek bir senedi veya var olan bir senedin hükümsüz kaldığını açıklayan bir vesikanın alınmasına karşı koymamaya;
İlerde; mağdurun, kendisini veya başkasını borç altına sokabilecek bir senedi veya var olan bir senedin hükümsüz kaldığını açıklayan bir vesika haline getirilebilecek bir kağıdı imzalamaya
Var olan bir senedi imha etmeye
Var olan bir senedin imhasına karşı koymamaya mecbur edilmesi tarzında birçok seçimlik hareket barındıran bir suç tipidir.

Senedin yağması suçu ile TCK 209. Maddedeki ‘açığa atılan imzanın kötüye kullanılması suçu’ birbirleri ile karıştırılmaya her ne kadar çok müsait olsa da aralarındaki en büyük fark senedin yağması suçunda ‘cebir ve tehdit’ unsurunun bulunmasıdır.

CEBİR

Senedin yağması suçunun unsurlarından olan cebir, mağdurun direncini kırmak veya daha sonradan yapacağı direnmeyi engellemek için mağdura yönelik her türlü zorlayıcı etkiyi ifade etmektedir. Cebir bizzat zilyet sahibinin kendisine yönelmiş olabileceği gibi senet imzacısı kişiye eşlik eden veya olayın hal ve şartlarına göre mağdura yardım için gelen kişiler üzerinde de gerçekleştirilebilir.

Senedin yağması suçunda kullanılan cebir, TCK 86. Maddesindeki kasten yaralama boyutuna ulaşacak şiddete varmasa da eğer senedin imzalanmasında veya imhasında etkili ise senedin yağması suçu oluşmuş kabul edilir. Ancak eğer uygulanan cebir TCK 87. Madde bakımından kasten yaralama suçunun netice yüzünden ağırlaşmış halini oluşturacaksa ayrıca failin TCK 149. Maddenin 2. Fıkrası gereğince kasten yaralama suçundan da cezalandırılması yoluna gidilecektir.

TEHDİT

Senedin yağması suçunun unsurlarından olan tehdidin, mağdurun veya onun bir yakınının yaşamına, beden veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştirileceği ya da malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağı bahsiyle yapılmalıdır. Dikkat edilirse tehdit, muhakkak malı elinde bulunduran kişiye karşı değil; mağdurun yakınlarından birine karşı da yöneltilebilir. Mağdurun tüm akrabalarını, mağdurun ‘yakını’ olarak anlamamak gerekir.

Senedin yağması suçunun, tehdit unsuru kullanılmak suretiyle işlenmesi halinde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, tehdidin ancak mağdurun veya yakınının ‘yaşam, beden bütünlüğü veya cinsel dokunulmazlık ve malvarlığına’ yönelikolması gerekmektedir. Aksi halde oluşacak suç yağma suçu değil; hırsızlık, basit tehdit veya şantaj suçu olacaktır.

Yağma Suçunun Nitelikli Halleri:

TCK 149. Maddede senedin yağması suçunun nitelikli halleri düzenlenmiş bulunmaktadır. Senedin yağması suçunun nitelikli hallerinin söz konusu olduğu durumlarda faile verilecek ceza ağırlaştırılacaktır.

Nitelikli yağma – Madde 149:

(1) Yağma suçunun;

a) Silahla,

b) Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle,

c) Birden fazla kişi tarafından birlikte,

d) Yol kesmek suretiyle ya da konutta, işyerinde veya bunların eklentilerinde,

e) Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı,

f) Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak,

g) Suç örgütüne yarar sağlamak maksadıyla,

h) Gece vaktinde,

İşlenmesi halinde, fail hakkında on yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

(2) Yağma suçunun işlenmesi sırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.

Senedin yağması suçunun tüm bu nitelikli hallerinin cezayı ağırlaştırıcı sebepler olarak düzenlenmesinin temel sebebi, ya failin fiilini işlediği sırada ona vermiş olduğu kolaylıklardan kaynaklı olması veya mağdurun kendisini en savunmasız hissettiği durumlarda suçun işlenmesidir.

Senedin yağması suçunun bu ağırlaştırıcı nitelikli hallerinin yanı sıra ayrıca cezayı hafifletici türden nitelikli halleri de bulunmaktadır. Türk Ceza Kanunu’muzun 150. Maddesinde yağma suçu sonucunda verilecek cezayı hafifletici iki nitelikli hal düzenlenmiş bulunmaktadır.

Daha az cezayı gerektiren hâl – Madde 150:

(1) Kişinin bir hukuki ilişkiye dayanan alacağını tahsil amacıyla tehdit veya cebir kullanması halinde, ancak tehdit veya kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.

(2) Yağma suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle, verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilebilir.

Senedin yağması suçunun, failin kendi alacağını tahsil etme amacıyla işlenmesi halinde TCK 106 ve 86. Maddelerde bulunan “tehdit suçuna” veya “kasten yaralama suçuna” dönüşür. Başkasının alacağını tahsil etme amacıyla bu yağma suçunu işleyen fail hakkında bu nitelikli hal uygulanmayacaktır. Hukuki ilişkinin içeriği sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı bir alacak olabileceği gibi sözleşmeden kaynaklı bir alacak da olabilir. Ama her halde borcun vadesi gelmiş veya şarta bağlı bir borçsa da şartın gerçekleşmiş olması gerekmektedir.

Senedin yağması suçunun konusunu oluşturan “malın değerinin az olması” cezada indirim gerektiren nitelikli bir haldir. Ceza Genel Kurul kararlarına göre malın değerinin belirlenmesinde dikkate alınacak ölçüt failin fiilen gasp ettiği malvarlığı değeri olmayıp; failin yağmalamayı düşündüğü yani niyet edip kastettiği miktar dikkate alınmalıdır.

SUÇUN MANEVİ UNSURLARI (Kast, Olası Kast, Bilinçli Taksir, Taksir)

Kast, Olası Kast, Bilinçli Taksir, Taksir:

Senedin yağması suçu ancak ve ancak kast manevi unsuru ile işlenebilen bir suç tipidir.

Senedin Yağması Suçunda Etkin Pişmanlık:

Etkin pişmanlık – Madde 168:

(1) Hırsızlık, mala zarar verme, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık, hileli iflâs, taksirli iflâs suçları tamamlandıktan sonra ve fakat bu nedenle hakkında kovuşturma başlamadan önce, failin, azmettirenin veya yardım edenin bizzat pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen gidermesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisine kadarı indirilir.

(2) Etkin pişmanlığın kovuşturma başladıktan sonra ve fakat hüküm verilmezden önce gösterilmesi halinde, verilecek cezanın yarısına kadarı indirilir.

(3) Yağma suçundan dolayı etkin pişmanlık gösteren kişiye verilecek cezanın, birinci fıkraya giren hallerde yarısına, ikinci fıkraya giren hallerde üçte birine kadarı indirilir.

(4) Kısmen geri verme veya tazmin halinde etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için, ayrıca mağdurun rızası aranır.

(5) Karşılıksız yararlanma suçunda, fail, azmettiren veya yardım edenin pişmanlık göstererek mağdurun, kamunun veya özel hukuk tüzel kişisinin uğradığı zararı, soruşturma tamamlanmadan önce tamamen tazmin etmesi halinde kamu davası açılmaz; zararın hüküm verilinceye kadar tamamen tazmin edilmesi halinde ise, verilecek ceza üçte birine kadar indirilir. Ancak kişi, bu fıkra hükmünden iki defadan fazla yararlanamaz.

Senedin yağması suçu bakımından TCK 168. Madde, kademeli bir etkin pişmanlık hükmü düzenlemiştir.

Senedin yağması suçunun failinin, azmettiricisinin veya yardım edeninin kovuşturma başlamadan öncepişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen gidermesi halinde verilecek cezada yarısına kadarı indirilir.

Kovuşturma başladıktan sonra ve fakat hüküm verilmezden önce senedin yağması suçunun failinin, azmettiricisinin veya yardım edenin pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen gidermesi halinde verilecek cezada ise üçte birine kadar indirime gidilir.

SENEDİN YAĞMASI SUÇU İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI

Yargıtay 6. CD, 2017/1273 E., 2019/6203 K., 12.12.2019
Senedin Yağması Suçu
TCK 148. Madde/ 2. Fıkra

“Katılanın olayın sıcağı sıcağına alınan beyanında özetle; olay tarihinde saat 15.30 sıralarında minibüse binerek köyüne gitmek üzere yola çıktığını, Hamdilli kasabasını geçtikten sonra bir aracın köy arabasını sollayarak önünde durduğunu ve araçtan inen 3 kişinin köy arabasının yanına geldiğini, içlerinden sanık …’i köylüsü olduğu için tanıdığını, diğerlerini tanımadığını, sanık …’nin yanına gelerek ‘Amca gel bi konuşalım’ dediğini ve diğer 2 kişinin katılanı kollarından tutarak araçtan indirdiklerini ve kendi araçlarına bindirdikleri, biraz ilerledikten sonra kafasını bir montla kapattıklarını ve bir eve soktuklarını, kıyafetlerini çıkardıkları, 2 adet senet çıkararak zorla imzalatmak istedikleri, katılanın imzalamak istememesi üzerine burnuna kalem sokup ve burnunu kanattıklarını bunun üzerine katılanın imzalamak zorunda kaldığı, ardından montunun cebinde bulunan 1000 TL parasını aldıklarını ve ‘Traktörünü satıp hemen 20 bin lirayı getireceksin’ böylece senedin birini vereceğiz, 20 dönüm tarlanı da sanık …’in üzerine yaptığında ise diğer senedi vereceğiz dedikleri…olayda…” (Yargıtay 6. CD, 2017/1273 E., 2019/6203 K., 12.12.2019)

Yargıtay 4. CD, 2014/45945 E., 2015/27733 K., 24.04.2015
Senedin Yağması Suçu
TCK 148. Madde/ 2. Fıkra

“…Birlikte tehdit suçundan sanıklar hakkında açılan kamu davasının yapılan yargılaması sonucunda, Ankara Batı 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 23/06/2014 tarihli kararıyla, sanıkların inşaat sözleşmesi nedeniyle alacaklı oldukları müştekiden alacaklarını alamamaları üzerine ona hitaben “yarın seninle notere gideceğiz, burada haklarından feragat ettiğine dair bize yazı vereceksin, yoksa seni öldürürüz, dağa kaldırırız, hanımını sinkaf ederiz.” diyerek tehdit ettiklerine dair iddianın sübutu halinde, TCK’nın 148, 149/1-c, 35/2 ve 150. maddeleri kapsamında senet yağması suçunu oluşturabileceği gerekçesiyle görevsizlik kararı verildiği… Bu çerçevede, somut olayda öncelikle her iki suçun unsurları değerlendirilerek eylemin yağma suçunu mu yoksa tehdit suçunu mu oluşturduğu belirlenecek, akabinde ise yargılama yapma görevinin hangi mahkemede olduğuna karar verilecektir…” (Yargıtay 4. CD, 2014/45945 E., 2015/27733 K., 24.04.2015)

Yargıtay 5. CD, 2014/8343 E., 2017/2495 K., 05.06.2017
Senedin Yağması Suçu
TCK 148. Madde/ 2. Fıkra

“…şüphelinin müştekiler …, …, …, … ve …’a kazanç elde etmek amacıyla faiz karşılığı ödünç para verip senet aldığı, borçlarını ödeyemediği zamanlarda şüphelinin müşteki ..’nin yaptırmış olduğu evin tapusunu isteyip tehdit ettiği ve son olarak Adli Emanet’in 2008/288 sırasında kayıtlı Canas Magnum marka kuru sıkı tabanca ile …’yi tehdit ettiği, aynı şekilde şüphelinin müşteki … ve müşteki …’yi borcu ödeyemediği zamanlarda zincirleme olarak tehdit ettiği” şeklindeki isnadın sübutu halinde TCK’nın 148. maddesinde öngörülen yağmaya teşebbüs suçunu oluşturabileceği…” (Yargıtay 5. CD, 2014/8343 E., 2017/2495 K., 05.06.2017)

Yargıtay 4. CD, 2015/27957 E., 2016/956 K., 21.01.2016
Senedin Yağması Suçu
TCK 148. Madde/ 2. Fıkra

“… Sanığın, mağdur annesinin oturduğu eve gelerek, annesi adına kayıtlı taşınmazın tapusunu kendi üzerine devretmesini istediği, mağdurun kabul etmemesi üzerine “öldüreceğini, kan döküleceğini” söylemesi biçiminde gerçekleşen olayda, taşınmazın tapuda devrini sağlamak amacıyla annesini tehdit eden sanığın eyleminin TCK’nın 148. maddesindeki yağmaya teşebbüs suçunu oluşturmasına karşın, suç vasfında yanılgı ile tehdit suçundan hüküm kurulması…” (Yargıtay 4. CD, 2015/27957 E., 2016/956 K., 21.01.2016)

İLETİŞİMİNİZ HALİNDE ANTORYUM HUKUK BÜROSU ve CEZA AVUKATI ÇALIŞANLARI OLARAK CEZA DOSYALARINIZDA; SORUŞTURMA AŞAMASINDAN MAHKEME SÜRECİNE KADAR HER AŞAMADA SİZİ TEMSİL ETMEYE VE HUKUKİ DESTEK ve DANIŞMANLIK HİZMETİ SUNMAYA HAZIRIZ. ANTORYUM HUKUK BÜROSU OLARAK AVUKAT-MÜVEKKİL ARASINDA KURULAN VEKALET İLİŞKİSİNİ ÖNEMSİYOR, VEKİLLE DUYULAN GÜVENİN GEREĞİNİ YERİNE GETİRMEK İSTİYORUZ.